Czy doczekamy się antysmogowych regulacji na poziomie krajowym? Czy rząd określi wymogi emisyjne dla kotłów na węgiel i drewno? Czy Ministerstwo Energii wprowadzi w końcu przepisy regulujące jakość sprzedawanego węgla? Kiedy w Polsce powstanie strategia poprawy efektywności energetycznej budynków mieszkalnych?

O tych sprawach dyskutowaliśmy podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy w ramach panelu „Gospodarka-Czyste powietrze-Zdrowie”. Wzięli w nim udział: wiceminister rozwoju Jadwiga Emilewicz, Kamil Wyszkowski – dyrektor generalny ONZ Global Compact w Polsce , Witold Śmiałek – doradca prezydenta Krakowa ds. jakości powietrza , Jan Golba – burmistrz Muszyny, Andrzej Guła – lider Polskiego Alarmu Smogowego i Coralie Laurencin, dyrektor w Power and Renewables EMEA. Spotkanie poprowadziła Dominika Wańtuch z Gazety Wyborczej.

Obietnice wprowadzenia przepisów antysmogowych można było usłyszeć w zapowiedzi wiceminister rozwoju Jadwigi Emilewicz, która przestawiła stan prac nad rozporządzeniem określającym normy emisyjne dla kotów na paliwa stałe.

Prace nad tym rozporządzeniem prowadzone są obecnie w Ministerstwie Rozwoju, a jego projekt wkrótce ma trafić do konsultacji międzyresortowych. Minister Emiliewicz dodała, że równolegle w Ministerstwie Energii trwają prace nad przepisami regulującymi jakość sprzedawanego węgla.

O normy emisyjne dla kotłów i normy jakości sprzedawanego węgla od dawna zabiega Polski Alarm Smogowy, wskazując że bez nich walka o czyste powietrze skazana jest na porażkę.

Dotychczasowe programy dotacji do wymiany domowych kotłów nie przynoszą poprawy jakości powietrza, ponieważ rynek zalewany jest pozaklasowymi kotłami węglowymi (tzw. kopciuchami). Brak norm emisyjnych dla sprzedawanych kotłów powoduje, że w polskich domach instaluje się więcej „kopciuchów” niż likwiduje w ramach programów ograniczenia niskiej emisji. Przykładem jest Małopolska, gdzie w 2014 r. zlikwidowano 3 tys. niskosprawnych palenisk węglowych, a tymczasem jednocześnie – według szacunków Instytutu EkonomiiŚrodwiska – zainstalowano aż 13 tys. pozaklasowych "kopciuchów" – powiedział Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. Liczba kopciuchów zamiast maleć, rośnie – dodaje

Andrzej Guła zwrócił uwagę, że najatrakcyjniejszym paliwem jest to, którego się nie zużyje wskazując na brak programów wspierających termomodernizację domów jednorodzinnych w Polsce.

Kolejny sezon smogowy przed nami. Czeka nas wiele miesięcy oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Miejmy nadzieję, że na nowe przepisy antysmogowe pojawią się jak najszybciej.

Naukowcy z krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej* wykonali dla Krakowskiego Alarmu Smogowego nowatorskie badania stanu powietrza w obrębie Krakowa i jego okolic, Podhala oraz Górnego Śląska. Wyniki badań potwierdzają, że skala zanieczyszczenia powietrza pyłem w badanych obszarach jest ogromna i dotyczy również mniejszych miejscowości.

Badania trwały od listopada 2015 do kwietnia 2016 roku. W tym czasie przeprowadzono 10 kampanii pomiarowych. Ich głównym celem było oszacowanie przestrzennego rozkładu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10. By je określić wykorzystano mobilne platformy pomiarowe. Taka metoda została po raz pierwszy zastosowana w Polsce i przyniosła interesujące wyniki.

Raport potwierdza, że zanieczyszczenie powietrza nie dotyczy jedynie dużych miast Polski południowej, ale też mniejszych miejscowości. Źle jest m. in. w miejscowościach górskich, w tym w zimowej stolicy Polski, czyli Zakopanem. – Poza Zakopanem, znacznie podwyższone wartości stężeń PM10 obserwowano również w Nowym Targu, Rabce i Makowie Podhalańskim – czytamy w raporcie. W okolicach Krakowa było jeszcze gorzej niż w samym Krakowie: „Pomiary mobilne prowadzone w obrębie aglomeracji krakowskiej pokazały generalnie większe stężenia PM10 w miejscowościach okalających Kraków niż w samym centrum Krakowa. (…) Rekordowo wysokie stężenie PM10, przekraczające 2000 μg/m³, zarejestrowano 16.03.2016 w Skale. Podwyższone wartości obserwowano również regularnie w Zabierzowie, Kryspinowie, Skawinie, Zielonkach, Słomnikach i Wieliczce.” Potwierdzono, że ogromny problem ze stanem powietrza ma aglomeracja górnośląska. A w niej przede wszystkim, choć nie tylko, Zabrze, Gliwice i Rybnik.

W przypadku Krakowa najwyższe stężenia odnotowywano w dzielnicach domów jednorodzinnych, takich jak Kliny, Jugowice, Bronowice, okolice ul. Tynieckiej, Skotniki czy Stary Bieżanów.

Główne źródła pyłów zawieszonych zlokalizowano więc w obszarach o gęstej zabudowie jednorodzinnej. Taka lokalizacja powtarzała się zresztą nie tylko w Krakowie, ale też w całej Małopolsce i na Górnym Śląsku. Poza zapyleniem powodowanym przez źródła niskiej emisji zaobserwowano również w kilku przypadkach wyraźnie podwyższone stężenia pyłów emitowanych przez samochody wyposażone w przestarzałe i zużyte jednostki napędowe. Najczęściej chodziło o silniki Diesla.

„Wyniki przeprowadzonych przez naukowców z AGH badań, potwierdzają, że skala zanieczyszczenia powietrza na południu Polski jest ogromna. Pilnie potrzebujemy regulacji ograniczających emisję zanieczyszczeń z domowych kotłów na węgiel i drewno. Przede wszystkim brakuje regulacji na poziomie regionalnym, które określiłyby standardy emisyjne dla domowych kotłów. Takie standardy może wprowadzić Sejmik Województwa dając mieszkańcom kilkuletni czas na dostosowanie i wprowadzając system dotacji do wymiany najbardziej kopcących kotłów. Nie chodzi tu o całkowity zakaz palenia węglem w regionie lecz o rezygnację z wykorzystywania najbardziej zanieczyszczających powietrze źródeł”, mówi Andrzej Guła ze Stowarzyszenia Krakowski Alarm Smogowy.

Cały raport oraz mapy prezentujące wyniki badań można znaleźć TUTAJ

* Jakub Bartyzel, Łukasz Chmura, Michał Gałkowski, Mirosław Zimnoch, Kazimierz Różański z Zespołu Fizyki Środowiska Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH.

Z najnowszych badań opinii publicznej wynika, że Małopolanie postrzegają jakość powietrza w swoim regionie jako najgorszą w całym kraju – gorszą nawet niż na Śląsku.

Największa świadomość problemu zanieczyszczenia powietrza występuje w Krakowie, gdzie aż 81% respondentów uważa że jakość powietrza jest bardzo zła lub raczej zła. Pomimo, iż na wsiach oraz w mniejszych miastach ogólna ocena jakości powietrza jest lepsza, to aż 63% Małopolan jest przekonana, że powietrze jest bardziej zanieczyszczone w trakcie sezonu grzewczego i ocenia jego jakość w tych miesiącach jako bardzo złą lub raczej złą. Podobny odsetek (69%) uważa, że jakość powietrza może mieć w przyszłości negatywne skutki dla zdrowia ich samych lub ich najbliższych.

Małopolanie wykazują bardzo wysokie poparcie dla antysmogowych regulacji. Niemal 90% mieszkańców regionu popiera wprowadzenie obowiązku wymiany najbardziej zanieczyszczających kotłów, przy zapewnieniu przez władze dopłat do kosztów takiej wymiany. Równie duży odsetek respondentów popiera wprowadzenie norm jakości węgla czy zaostrzenie kar za spalanie śmieci. Wysokie jest także poparcie dla ograniczenia ruchu samochodowego w większych miastach oraz wprowadzenia zakazu wjazdu samochodów ze starymi silnikami diesla do centrów dużych miast – w Krakowie wyniosło ono odpowiednio 63% oraz 70%.

Badania uwidaczniają również duży problem z dostępem do informacji o bieżącej jakości powietrza w miejscowościach poza Krakowem. Aż 61% czuje się źle poinformowana pod tym względem. Z drugiej strony około trzy czwarte mieszkańców Małopolski oczekuje łatwiejszego dostępu do tego typu informacji. Najchętniej Małopolanie chcieliby, aby informacja na temat jakości powietrza docierała do nich przez Internet, elektroniczne tablice w przestrzeni miejskiej, urzędy gminy, telewizję, radio oraz prasę.

Badania zostały przeprowadzone w sierpniu 2016 roku na reprezentatywnej próbie 1000 mieszkańców województwa. Badania zostały wykonane przez CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej, na zlecenie Stowarzyszenia Krakowski Alarm Smogowy, w ramach realizacji projektu zintegrowanego „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, dofinansowanego w ramach programu Unii Europejskiej LIFE.

Wiemy które małopolskie samorządy zawalczyły o pieniądze unijne na walkę ze smogiem! Zakończył się nabór kart projektów do małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na ograniczenie niskiej emisji.

Nabór jest elementem etapu przedkonkursowego, który poprzedza i warunkuje przeprowadzenie właściwej procedury konkursowej. Podsumowując – jak któryś samorząd się nie zgłosił – to nie skorzysta z tych środków. Samorządy złożyły wnioski na ponad 400 mln zł (z czego ponad 300 mln zł to dofinansowania).

W ramach realizowanych projektów będzie możliwe:

1. Wykonanie bezpłatnego audytu energetycznego

Dzięki temu ocenisz opłacalność inwestycji i dowiesz się jakie prace termomodernizacyjne trzeba przeprowadzić.

2. Ocieplenie domu

Jeśli audyt wskaże Ci, że niezbędne do wykonania są prace termomodernizacyjne będziesz mógł skorzystać z programu Jawor realizowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w KrakowieLink prowadzi do serwisu zewnętrznego.

3. Wymiana pieca

Jeżeli po audycie zdecydujesz się na wymianę pieca w Twoim domu będziesz mógł otrzymać nawet 8 tys. zł oraz zwrot kosztów niezbędnej wymiany instalacji nawet do 6 tys. zł na jedno źródło ciepła. O termin naboru pytaj w swojej gminie, jeśli ubiega się o środki z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego.

Zobacz czy Twoja gmina złożyła wniosek: http://www.rpo.malopolska.pl/wiadomosci/nie-truj-wez-dotacje-wymien-piec

Wczoraj Rada Miasta Katowice zlekceważyła ponad 900 obywateli, ponad dwumiesięczną pracę pracę wolontariuszy i aktywistów miejskich kampanii społecznej ‪#‎czystepowietrze‬ w Katowicach, Katowickiego Alarmu Smogowego i fundacji Napraw Sobie Miasto.

Radni miejscy odrzucili obywatelski projekt uchwały w sprawie działań na rzecz czystego powietrza w Katowicach. 16 radnych było przeciw, 7 radnych było za, 1 osoba wstrzymała się od głosu.

Wszystkim katowiczanom, którzy poparli projekt uchwały, wolontariuszom i aktywistom miejskim, którzy pomagali w zbiórce podpisów serdecznie dziękujemy.

Mamy plany, pomysły i zapał. Kampania #czystepowietrze w Katowicach wchodzi w kolejną fazę. 
Zapraszamy do współpracy. 
Zainteresowanych prosimy o kontakt.
‪#‎KatowiczanieDziękujemy‬

Kwartalnik "NOWOCZESNA CZELADŹ" wydawany przez Czeladzkie Stowarzyszenie Nowoczesne Miasto wraca do wyników naszych pomiarów zanieczyszczeń powietrza prowadzonych w marcu 2016 w dzielnicy Piaski (Czeladź).

Cały artykuł do pobrania: http://nm.info.pl/?p=163

Światowa Organizacja Zdrowia – WHO – ogłosiła niedawno raport o stanie powietrza  w Europie, na liście 50-ciu najbardziej zanieczyszczonych miast Europy znalazły się 33 miasta z Polski, Sosnowiec zajmuje wysokie, 35 miejsce, a na 43 miejscu jest Dąbrowa Górnicza.

Światowa Organizacja Zdrowia – WHO – ogłosiła niedawno raport o stanie powietrza  w Europie, na liście 50-ciu najbardziej zanieczyszczonych miast Europy znalazły się 33 miasta z Polski, Sosnowiec zajmuje wysokie, 35 miejsce, a na 43 miejscu jest Dąbrowa Górnicza. Możemy tylko domyślać się ze na tej liście na pewno brakuje Będzina i Czeladzi z prozaicznego powodu, tam stanu powietrza po prostu się nie mierzy.

Problem znacznego zanieczyszczenia powietrza szkodliwymi pyłami zawieszonymi PM10 i PM2,5 oraz rakotwórczym Benzo(alfa)pirenem występuje w naszym regionie głównie w miesiącach zimowych kiedy ogrzewamy swoje domy używając nie ekologicznych paliw stałych (tani węgiel, muł, flot, śmieci) w starych wyeksploatowanych kotłach domowych, często z tego powodu po prostu nazywanych „kopciuchami”. Te źródła „niskiej emisji”  odpowiadają w regionie Zagłębia Dąbrowskiego średnio za około 60% zanieczyszczeń powietrza szkodliwym pyłem zawieszonym PM10 i za 90% zanieczyszczenia rakotwórczym Benzo(alfa)pirenem. Natomiast w miesiącach zimowego sezonu grzewczego stanowią główne źródło zanieczyszczenia powietrza. Dodatkowo w naszym regionie mamy całoroczny stały udział emisji przemysłowych i komunikacyjnych.

Wychodząc na przeciw problemowi „niskiej emisji” Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach ogłosił pilotażowy Program „Dofinansowanie zadań realizowanych przez mieszkańców województwa śląskiego na rzecz ograniczenia niskiej emisji”.  W tym pilotażowym Programie Funduszu o udzielenie dofinansowania w formie dotacji będą mogły się ubiegać osoby fizyczne będące właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnego budynku mieszkalnego. Wnioski o dofinansowanie przyjmowane będą od 11 do 22 lipca 2016 roku. Można je będzie składać w siedzibie WFOŚiGW w Katowicach przy ul. Plebiscytowej 19 w godzinach od 7:30 do 15:30 lub przesłać pocztą (decyduje data wpływu do Funduszu). 27 czerwca uruchomiono Punkt Konsultacyjny w siedzibie Funduszu w Katowicach, który jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 14:00. Pracownicy WFOŚiGW udzielają szczegółowych informacji na temat Programu oraz służą pomocą przy wypełnianiu wniosków.

31 lipca br. godz. 10.30 na Przystanku Śniadanie w Parku Powstańców Śląskich oraz 25 sierpnia br. godz. 17.00 w Drzwiach Zwanych Koniem przy ul. Warszawskiej 37 odbędą się rozmowy o czystym powietrzu w Katowicach.

Do udziału zostali zaproszeni: Prezydent Miasta Katowice, Komendant Straży Miejskiej w Katowicach, Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, Polski Alarm Smogowy, dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego oraz przedstawiciel Korporacji Mistrzów Kominiarskich Województwa Śląskiego.

Chcemy porozmawiać z urzędnikami, społecznikami i mieszkańcami Katowic m.in. o tym, jak mądrze korzystać z węgla, jakie są standardy dla kotłów i paliw stałych w Polsce, jak wymienić stary piec węglowy na ekologiczne źródła ogrzewania, a także gdzie i w jaki sposób zgłaszać spalanie śmieci przez sąsiadów. 

Rozmowy organizują: Fundacja Napraw Sobie Miasto, Katowicki Alarm Smogowy oraz Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej BONA FIDES.

Podawane są w mediach informacje o liczbie zgonów wywołanych zanieczyszczeniem powietrza we Francji mogą wydawać się alarmujące. Według doniesień AFP we Francji umiera rocznie 48 tys. ludzi. Czy to możliwe, że Francja ma większy problem z powietrzem niż Polska?

Jak przedstawia się zatem średnie zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM2.5 we Francji i w Polsce?

Według najnowszego raportu Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) średnioroczne zanieczyszczenie powietrza najgroźniejszym pyłem PM2.5 (2012) wynosiło we Francji 14,7 ug/m3 (mikrogramów na metr sześcienny), natomiast w Polsce aż 23,9 ug/m3, a więc było większe o ponad 60%.

Zanieczyszczenie powietrza w Polsce nie rozkłada się równomiernie na powierzchni całego kraju. Na południu, w województwie śląskim średnioroczne stężenia pyłu PM2.5 (2014) sięgają wartości 32 ug/m3, w małopolskim – 28 ug/m3. Lepszym powietrzem pochwalić się mogą dzielnice północnej Polski, gdzie np. w woj. zachodniopomorskim średnie zanieczyszczenie wynosi ok. 20 ug/m3, jest wiec nieco wyższe niż średnia we Francji.

Zwiększony poziom zanieczyszczenia powietrza przekłada się niestety na wyższą liczbę zgonów. Dane są zatrważające. Według szacunków Polskiego Alarmu Smogowego, wykonanych przy użyciu metodologii zalecanej przez WHO, aż 13% naturalnych zgonów w Polsce wywołanych jest obecnością w powietrzu pyłów zawieszonych PM2.5. Dla porównania w Hiszpanii odsetek ten wynosi 6.7%, w Niemczech – 7.5% i wreszcie we Francji – 8.2%.

Jeszcze gorzej wypada porównanie z regionami Polski, w których zanieczyszczenie powietrza jest najwyższe – w województwie małopolskim odsetek ten rośnie do 15%, a w śląskim aż do 17%! To dwuipółkrotnie więcej niż w Hiszpanii.

Jak podaje raport EEA w roku 2012 z powodu zanieczyszczenia powietrza pyłem w Polsce umarło przedwcześnie 44600 osób, we Francji – 43400. Odnosząc te liczby do populacji obydwu państw daje to odpowiednio: 65 zgonów na 100 tys. we Francji i aż 116 zgonów na 100 tys. w Polsce. To nieomal dwukrotnie więcej.

Umieramy dużo częściej z powodu zanieczyszczenia powietrza niż Europejczycy. Taka sytuacja powinna stać się powodem do alarmu i informowania o występowaniu epizodów smogowych. We wspomnianej Francji alarm smogowy ogłaszamy jest już przy poziomie zanieczyszczenia 80 ug/m3, w Polsce władze alarmują dopiero, gdy poziom zanieczyszczeń sięga… 300 ug/m3.

Jeśli wiesz, co truje Twoją rodzinę, to przyjdź i powiedz to głośno. 30 czerwca br. Fundacja Napraw Sobie Miasto  oraz Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej BONAFIDES organizują debatę o #czystepowietrze w Katowicach

Serdecznie zapraszamy do udziału w debacie o czystym powietrzu w Katowicach, która odbędzie się w miejscu spotkań „Sztauwajery” przy stawie kajakowym w okolicy pomnika Trudu Górniczego na Dolinie Trzech Stawów w dniu 30 czerwca 2016 roku o godz. 17.00.

Do udziału zostali zaproszeni: Prezydent Miasta Katowice, Śląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, Polska Zielona Sieć, dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

Podczas debaty chcemy porozmawiać o m.in. o tym, jaki jest i jak skuteczniej poprawiać stan jakości powietrza w Katowicach, a także jak poprawić skuteczność informowania mieszkańców o zanieczyszczeniu powietrza. Chcemy również omówić wymianę starych pieców węglowych na ekologiczne źródła ogrzewania, a także przedyskutować konieczność termomodernizacji budynków i o źródłach finansowania dla mieszkańców.