Województwo śląskie w tym Rybnik i okolice cechuje niska jakość powietrza i obecność wysokich stężeń zanieczyszczeń powietrza w sezonie zimowym spowodowanych tzw. niską emisją. Przedstawiamy opracowanie, w którym oszacowano dawkę zanieczyszczeń powietrza jaka dostaje się do organizmu człowieka drogą wziewną podczas wysiłku fizycznego.

W opracowaniu przedstawiono problematykę tzw. „niskiej emisji”, wyniki badań epidemiologicznych wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka, a także wpływ aktywności fizycznej na ilość wdychanych szkodliwych substancji podczas przebywania w zanieczyszczonym powietrzu. Oszacowano jaką dawkę zanieczyszczeń pyłowych powietrza (PM₁₀) i benzo (a) pirenu, którą wdycha się podczas aktywności fizycznej o dużej i umiarkowanej intensywności – na przykładzie rowerzysty i osoby spacerującej oraz pracującej w ogrodzie.

Celem zobrazowania ilości wdychanych zanieczyszczeń wartość tę odniesiono do ekwiwalentu liczby wypalonych papierosów. Dla przykładu, kobieta w wieku 45 lat, która w ciągu 6 miesięcy w roku spędzałaby na pracy w ogrodzie średnio 30min dziennie wdychałaby w ciągu roku tyle benzo (a) pirenu ile dostarczyłaby do swojego organizmu paląc około 130 papierosów w ciągu roku (6 paczek) (obliczenia dla narażenia na poziom równy średniorocznemu stężeniu B(a)P w Rybniku 19 ng/m³).

Określając ryzyko zdrowotne związane z kontaktem z daną substancją np. benzo(a)pirenem należy pamiętać, że dla substancji rakotwórczych, do których jest zaliczany nie wyznacza się minimalnego progu szkodliwości. Oznacza to więc, że narażenie nawet na bardzo niskie stężenia tych związków przez długi czas może być przyczyną powstania nowotworów.

Należy podkreślić jednak, że obliczona wartość dotyczy tylko i wyłącznie czasu spędzanego w środowisku o danych parametrach, w określonym czasie. Wyniki uzyskane w obliczeniach nie doszacowują zatem m.in. narażenia na zanieczyszczenia w trakcie czasu poza wykonywaniem danej czynności, epizodów podwyższonych poziomów zanieczyszczeń powietrza,  narażenia wynikającego z innych czynników np. ekspozycji zawodowej, palenia papierosów itp. Należy również zaznaczyć, że przeliczanie dawki wziewnej zanieczyszczeń powietrza na liczbę wypalanych papierosów przez daną osobę może wiązać się z dużym błędem w przypadku określania na tej podstawie wystąpienia u niej efektów zdrowotnych.

Przeczytaj całe opracowanie

Pobranie pliku: "Oszacowanie ilości substancji szkodliwych wdychanych razem z zanieczyszczonym powietrzem podczas uprawiania aktywności fizycznej na zewnątrz"

Ulotka do pobrania TUTAJ

W dniu 28.03.2017 roku rusza akcja #PolskaOddycha z Airly. Jej celem jest zbudowanie sieci sensorów monitorujących rzeczywisty  stan jakości powietrza w 3 wybranych w drodze głosowania miastach.

Na podstawie danych o najbardziej zanieczyszczonych miastach wybraliśmy 7 miast (Gliwice, Rybnik, Bielsko-Biała, Nowy Sącz, Żywiec, Sosnowiec, Jelenia Góra), które wezmą udział w naszym konkursie zorganizowanym na https://airly.eu/pl/

Głosowanie trwa od 28.03.2017 roku (start-godzina 20.00) do 4.04.2017 roku (koniec-godzina 20.00). Trzy miasta, które zdobędą w nim największą liczbę głosów dostaną od Airly pakiety sensorów (w skład jednego pakietu wchodzi 7 sensorów).

Największym problemem, jeśli chodzi o monitoring powietrza w Polsce to niedostateczna liczba stacji pomiarowych. Stan powietrza często zmienia się na przestrzeni kilkunastu metrów, dlatego tak ważna jest budowa gęstej sieci sensorów – Airly chce to zmienić.  Dodatkową zaletą sieci jest lokalizacja miejscowych źródeł zanieczyszczenia. Pozwoli to lokalnym władzom podjąć odpowiednie kroki, by źródła zanieczyszczeń  w najbardziej newralgicznych miejscach były likwidowane. Airly dostrzegło problem monitoringu w wyżej wymienionych miastach. Dlatego też na własny koszt chce zbudować w nich swoją własną sieć sensorów. Chcemy, by docelowo każdy mieszkaniec naszego kraju miał świadomość tego, czym oddycha w danym momencie.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Europejska Agencja Środowiska (EEA) co roku biją na alarm. Powietrze, którym oddychają Polacy, jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych w Europie. Na skutek oddychania tak zanieczyszczonym powietrzem co roku umiera przedwcześnie 48 tysięcy osób, a wiele więcej cierpi na przewlekłe choroby układu oddechowego. 

W czasie akcji w każdym mieście współpracujemy z jednostką działającą na terytorium danego miasta. Są to: Sądecki Alarm Smogowy, Żywiec bez czadu, Dymiący Rybnik, Bielski Alarm Smogowy, Gliwicki Alarm Smogowy, Zagłębiowski Alarm Smogowy, Jeleniogórski Alarm Smogowy).

Airly jest młodym start-upem, który działa na polskim rynku. Sensory Airly mierzą pyły zawieszone PM2.5, PM10, temperaturę, ciśnienie oraz wilgotność. Sensory Airly były kalibrowane przez blisko 12 miesięcy ze stacjami Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie.

Zagłębiowski Alarm Smogowy wspólnie z Tygodnikiem Twoje Zagłębie zakończył w  niedzielę 26 marca kampanie pomiarów pyłu zawieszonego PM10 w Zagłębiu Dąbrowskim.

Tydzień temu 19 marca po zakończeniu pomiarów w dzielnicy Górki Małobądzkie w Będzinie, przenieśliśmy pyłomierz do Czeladzi na ulicę Legionów. Rok temu również wspólnie prowadziliśmy pomiary jakości powietrza w Czeladzi w dzielnicy Piaski przy ul. Mickiewicza. W tym roku jako miejsce pomiarowe chcieliśmy wybrać lokalizacje jak najbliżej starego centrum miasta, w tym rejonie znajduje się znaczna ilość budynków ogrzewanych indywidualnymi paleniskami „kopciuchami” i nie podłączona do sieci ciepłowniczej, jednocześnie w tej części miasta mieszka kilkanaście tysięcy osób w nowej zabudowie wielorodzinnej. I znowu wyniki mocno nas zaskoczyły, wiosenna pogoda przyniosła zimne i bezwietrzne noce i ciepłe i wietrzne dni, co doskonale widoczne było we wskazaniach pyłomierza, gdy powietrze po prostu gęstniało od wczesnych godzin wieczornych gdy rozpalano w Czeladzi tysiące kotłów „kopciuchów” opalanych węglem, drewnem a może i śmieciami.

Wyniki pomiarów pyłu zawieszonego PM10

19 marca 2017. W tym dniu pyłomierz rozpoczął prace przy wietrznej i deszczowej pogodzie kilka minut po godzinie 20:00, średnia z tego dnia dotyczy tylko godzin pomiarowych i jest porównana do analogicznego okresu pomiarowego stacji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (WIOŚ) w Sosnowcu z ul. Lubelskiej w dzielnicy Zagórze i stacji WIOŚ z Al. Tysiąclecia w Dąbrowie Górniczej.

W dniach od 20 do 25 marca 2017 pyłomierz pracował bez przerw i zmierzono sześć pełnych średnich dobowych. W aż czterech z dni pomiarowych wystąpiło przekroczenie dopuszczalnego poziomu stężenia średniodobowego pyłu zawieszonego, a każdym z tych dni jasno widoczne było zwiększanie się stężeń szkodliwego pyłu zwieszonego w godzinach popołudniowych i wieczornych, kiedy w okolicy rozpalane były kotły na paliwa stałe. Tylko wieczorem 22 marca i to dzięki wietrznej pogodzie nie wystąpił wzrost stężeń pyłu zawieszonego w godzinach wieczornych. Natomiast w dniu 25 marca  o godzinie 7:00 rano pyłomierz wskazał najwyższą w całym okresie trwania pomiarów w Czeladzi średnią godzinową która wyniosła 587µg/m³. (dopuszczalna norma dobowa to 50µg/m³) W odniesieniu do normy dobowej jest to przekroczenie o ponad 1.100%. Natomiast średnia z całego pomiaru w tym dniu przekroczyła dopuszczalną wartość ponad trzykrotnie i wyniosła 174µg/m³.

Niedziela 26 marca 2016 to ostatni dzień pomiarów. W tym dniu mieliśmy ciepłą oraz niezwykle wietrzną pogodę dzięki czemu, powietrze się oczyściło, a mieszkańcy Zagłebia mogli wybrać się na długie niedzielne spacery i trochę przewietrzyć swoje płuca.

Zakończyliśmy trzytygodniową kampanię, niestety w każdej z 3 lokalizacji: Pogoń w Sosnowcu, Górki Małobądzkie w Będzinie i ul. Legionów w Czeladzi powietrze pomimo nadchodzącej wiosny było mocno zanieczyszczone, szczególnie w godzinach wieczornych gry rozpalano w regionie tysiące kotłów „kopciuchów”. Według szacunków Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego w 4 głównych miastach Zagłębia mamy ich jeszcze około 44.000 szt. Kończy się sezon grzewczy a wiec przed nami kilkumiesięczny okres czystego powietrza, do pomiarów jakości zagłębiowskiego powietrza z pewnością wrócimy ponownie następnej zimy.

Komentarz

Wyniki pomiarów zaskoczyły, pomimo wiosennej aury powietrze w Czeladzi było przez większość dni pomiarowych dużo gorszej jakości niż wykazywały najbliżej położone stacje pomiarowe Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, zlokalizowane w Sosnowcu i Dąbrowie Górniczej. Apeluje do mieszkańców Czeladzi aby śledzili wskazania jakości powietrza z tych stacji, najwygodniej robić to przez aplikacje na urządzeniach mobilnych np. SmokSmog i sytuacjach kiedy wskazania te pokazują stan powietrza szkodliwy dla zdrowia odpowiednio reagowali. Proszę chronić szczególnie dzieci, kobiety w ciąży i osoby cierpiące na choroby serca i górnych dróg oddechowych. Jeśli w Sosnowcu i Dąbrowie Górniczej powietrze ma złą jakość to Czeladzi nie jest ona lepsza! Zwracam się również z prośbą do władz miasta Czeladź o zwiększenie wysokości dopłat do wymiany ogrzewania na ekologiczne, w Sosnowcu czy Dąbrowie Górniczej można dostać nawet do 8.000 zł dopłaty do likwidacji kotła „kopciucha”, a w Czeladzi zaledwie 1.000zł. W mieście do likwidacji jest jeszcze około 8.000 tych przestarzałych i wysoko emisyjnych źródeł ciepła. Przypominam również mieszkańcom Czeladzi że palenie śmieci to nie tylko łamanie prawa ale trucie siebie i najbliższych. – powiedział Rafał Psik z Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego.

Pyłomierz do prowadzenia kampanii pomiarowej użyczył Krakowski Alarm Smogowy, urządzenie jest regularnie kalibrowane przez specjalistów z Akademii Górniczo-Hutniczej z Krakowa i nie ustępuję dokładnością pomiaru urządzeniom WIOŚ.

27 marca odbyły się warsztaty "Kochasz dzieci nie pal śmieci" dla dwóch grup przedszkolaków w przedszkolu nr 25 w Sosnowcu.

Najmłodsi milusińscy dowiedziały sie o stanie powietrza w mieście, co je zanieczyszcza, co wolno palic w piecu a co nie wolno, a na koniec wykonały piekne prace rysunkowe.

Przedstawiciele Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego realizują tej zimy kampanie społeczną #ZagłebieBezSmogu.  Głównym celem kampanii jest podniesienie świadomości wśród społeczności lokalnej na terenie Zagłębia Dąbrowskiego na temat zanieczyszczenia powietrza i rozwiązań służących jego poprawie oraz podniesienie poziomu zaangażowania społeczności lokalnej w działania na rzecz poprawy jakości powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem niskiej emisji. Kampania realizowana będzie do końca marca br.  Obecnie Zagłębiowski Alarm Smogowy i zrzeszeni w nim wolontariusze prowadzą cykl warsztatów edukacyjnych dla przedszkoli i szkół podstawowych.

W ramach kampanii zorganizowano już m.in. liczne spotkania i wykłady edukacyjne dla mieszkańców zagłębiowskich miast i ich władz lokalnych, a także happeningi dotyczące problemu smogu i niskiej emisji w przestrzeni miejskiej. Realizację kampanii podsumuje 23 marca br. druga konferencja „Zagłębiowski okrągły stół dla czystego powietrza”, którą działacze ZAS organizują w Dąbrowie Górniczej.

Przedstawiciele Polskiego Alarmu Smogowego i Podhalańskiego Alarmu Smogowego wezmą udział w debacie pn. Gra o czyste powietrze, która odbędzie się 3 kwietnia 2017 roku, w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie przy Rynku Głównym 25. Spotkanie rozpoczyna się o godzinie 10:30.

Wśród tematów poruszanych na debacie znajdą się:

• Jak walczyć ze smogiem: informować i edukować czy straszyć i karać?

• Inicjatywy obywatelskie: jak samemu zawalczyć o czyste powietrze?

• Paragrafy na smog: jak przepisy mogą nam pomóc?

• Węgiel i drewno kontra sieć ciepłownicza i odnawialne źródła energii

• Czy samorządy stać na walkę o czyste powietrze?

• Fundusze europejskie wspierają walkę ze smogiem

• Ekodoradcy w gminach: jak pomagają mieszkańcom?

Do udziału w debacie zostały zaproszone osoby aktywnie działające w obywatelskich ruchach antysmogowych, przedstawiciele administracji samorządowej, straży miejskiej oraz osoby ze świata nauki. Spotkanie poprowadzi redaktor Zbigniew Bartuś. Debata będzie drugim z cyklu spotkań pn. Małopolska. Tworzymy przyszłość, poświęconych kluczowym obszarom rozwoju regionu. Debata jest współorganizowana przez Województwo Małopolskie (Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego) oraz Polska Press Sp. z o. o., wydawcę Gazety Krakowskiej. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie www.obserwatorium.malopolska.pl.

23go marca w Pałacu Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej odbyła się konferencja poświęcona zagadnieniom niskiej emisji i smogu w Zagłębiu Dąbrowskim. Konferencję pod nazwą „II Zagłębiowski Okrągły stół dla czystego powietrza” zorganizował  Zagłębiowski Alarm Smogowy.

Spotkanie zgromadziło naukowców, pracowników instytutów badawczych, ekspertów, radnych z regionu, działaczy organizacji pozarządowych i zwykłych mieszkańców zainteresowanych zagadnieniem przewodnim konferencji. Dyskutowano o przyczynach i skutkach problemu znacznych zanieczyszczeń powietrza w sezonie grzewczym, programach poprawy stanu powietrza oraz o problemach z jakimi spotykają się głównie władze samorządowe w walce z niską emisją w ich miastach i gminach.

Ta zima pokazała ze problem smogu nie zanika, jest obecny i nasila się gdy zima jest po prostu typową Polska zimą. W tym roku smog dotarł również do Warszawy i pokazał że nie jest problemem tylko Krakowa. Borykają się  z nim duże zagłębiowskie miasta, małe zagłębiowskie miasteczka i zagłębiowskie wioski. Smog niszczy zdrowie wszystkich równo i to bez względu na barwy polityczne. Aby go redukować skutecznie i szybko potrzeba działań realnych nie pozorowanych, potrzeba działań wspólnych na poziomie władz krajowych i samorządowych. Trzeba o smogu mówić cały rok. – powiedział Rafał Psik z Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego otwierając Konferencję.

Kilka incydentów smogowych w styczniu i w lutym 217 pokazało że ulegający poprawie stan powietrza w poprzednich latach był tylko wypadkową coraz cieplejszych zim. Podkreślili to w swych wystąpieniach między innymi przedstawiciel WIOŚ Norbert Grzechowski i dyrektor wydziału Ekologii Urzędu Marszałkowskiego Łukasz Tekeli.

Zwiększona umieralność z powodu chorób układu oddechowego oraz chorób układu krążenia, zwiększona częstość porad w Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych (SOR) oraz placówkach opieki ambulatoryjnej z powodu zaostrzenia chorób przewlekłych układu oddechowego, zwiększona częstość ostrych incydentów wieńcowych, zaburzeń rytmu, powikłań zakrzepowo-zatorowych, dotyczących układu krążenia, zwiększona częstotliwość porad w placówkach Podstawowej Opieki Zdrowotnej z powodu ostrych infekcji  układu oddechowego to wg dr hab. Nauk med. Renaty Złotkowskiej z Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu główne skutki krótkotrwałych i ostrych epizodów smogowych , których mieliśmy ostatniej zimy kilka  w regionie Zagłębia dąbrowskiego.

Szczególne zainteresowanie wzbudziła debata w Panelu Prezydenckim którą poprowadził Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego, wzięli w niej udział: Wicemarszałek Województwa Śląskiego Stanisław Dąbrowa, Burmistrz Czeladzi Zbigniew Szaleniec,  Zastępca Prezydenta Dąbrowy Górniczej Damian Rutkowski oraz Zastępca Prezydenta Sosnowca Krzysztof Haładus. Samorządowcy zwracali uwagę na konieczność zaangażowania znacznych środków finansowych na zupełne wyeliminowanie z użycia wszystkich  nie ekologicznych kotłów z czym bez wsparcia zewnętrznego nie będą sobie mogli poradzić, braku przepisów eliminujących z użycia niskojakościowe węgle.  Marszałek Dąbrowa poinformował, że uchwała antysmogowa dla województwa śląskiego zostanie przyjęta na sesji nadzwyczajnej sejmiku 7 kwietnia, wprowadzi ona zakaz stosowania paliw takich jak muły czy flotokoncentraty oraz etapowo do 2027 roku wyeliminuje z użycia w domach kotły ‘kopciuchy”. Prezydenci i burmistrzowie nie widzieli potrzeby zawiązywania regionalnej grupy dla współpracy dla wspólnych działań dla eliminowania niskiej emisji.

W podsumowaniu panelu Burmistrz Czeladzi Zbigniew Szaleniec potwierdził gotowość zorganizowania wspólnie z Zagłębiowskim Alarmem Smogowym III Konferencji w marcu 2018 roku w Czeladzi w Kopalni Kultury.

W dniach 21 marca i 22 marca spotkaliśmy się ze słuchaczami Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Dąbrowie Górniczej i w Czeladzi.

Wykład w Dąbrowie Górniczej zorganizowano we współpracy z Wyższą Szkołą Biznesu która prowadzi zajęcia dla seniorów, natomiast w Czeladzi organizatorem Wykładu była Miejska Biblioteka Publiczna. Spotkanie zorganizowaliśmy w ramach kampanii społecznej #ZaglebieBezSmogu.

Polski Alarm Smogowy został nominowany do nagrody im. Anny Laszuk za „wyjątkowy wpływ na rzeczywistość”.

To siódma edycja konkursu, w którym Radio TOK FM przyznaje nagrodę osobie, instytucji lub organizacji za odważne, niekonwencjonalne, niezwykłe działania, dzieła lub wypowiedzi, które w ciągu minionego roku miały istotny wpływ na świadomość społeczną lub wręcz zmieniły polską rzeczywistość.

Polski Alarm Smogowy został nominowany za walkę z zanieczyszczeniem powietrza, poprzez wieloletnią działalność grupy aktywistów, zwracających uwagę mieszkańców, mediów i polityków na fatalną jakość powietrza w polskich miastach. – Udało im się już doprowadzić do zmian w polskiej legislacji na poziomie samorządowym i ogólnokrajowym – napisano w uzasadnieniu.

Pozostali nominowani to:

Czarny Protest/Ogólnopolski Strajk Kobiet
Rzesze kobiet z małych i dużych miast postanowiły wziąć sprawy w swoje ręce. Pokazały, że można przeciwstawić się niesprawiedliwości i przemocy państwa; przypomniały co znaczy słowo solidarność. Dzięki nim pierwszy raz od dawna można było mieć nadzieję, że może być w Polsce lepiej.

Paweł Machcewicz i Muzeum II Wojny Światowej
Za walkę o niezależność historyków i muzeum od polityków, za godną walkę pod presją

Jan Śpiewak i stowarzyszenie Miasto Jest Nasze
Za zwrócenie uwagi opinii publicznej na problem reprywatyzacji w Warszawie, pokazanie nieprawidłowości jej towarzyszących oraz pomoc ofiarom tych nieprawidłowości. Ludzie ci zostali pozbawieni dachu nad głową przez handlarzy roszczeniami przy współpracy urzędników samorządu warszawskiego i przyzwoleniu sądów.

Gala finałowa konkursu odbędzie się 4. kwietnia.

Trwa kampania społeczna #ZagłebieBezSmogu, ponownie z kagankiem smogowej wiedzy trafiliśmy do placówki przedszkolnej w Czeladzi.

20 marca odbyły się warsztaty "Kochasz dzieci nie pal śmieci" dla dwóch grup przedszkolaków w przedszkolu nr 5 w Czeladzi,  Najmłodsi milisińscy dowiedziały sie o stanie powietrza w mieście, co je zanieczyszcza, co wolno palic w piecu a co nie wolno, a na koniec wykonały piekne prace rysunkowe.

Przedstawiciele Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego realizują tej zimy kampanie społeczną #ZagłebieBezSmogu.  Głównym celem kampanii jest podniesienie świadomości wśród społeczności lokalnej na terenie Zagłębia Dąbrowskiego na temat zanieczyszczenia powietrza i rozwiązań służących jego poprawie oraz podniesienie poziomu zaangażowania społeczności lokalnej w działania na rzecz poprawy jakości powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem niskiej emisji. Kampania realizowana będzie do końca marca br.  Obecnie Zagłębiowski Alarm Smogowy i zrzeszeni w nim wolontariusze prowadzą cykl warsztatów edukacyjnych dla przedszkoli i szkół podstawowych.

W ramach kampanii zorganizowano już m.in. liczne spotkania i wykłady edukacyjne dla mieszkańców zagłębiowskich miast i ich władz lokalnych, a także happeningi dotyczące problemu smogu i niskiej emisji w przestrzeni miejskiej. Realizację kampanii podsumuje 23 marca br. druga konferencja „Zagłębiowski okrągły stół dla czystego powietrza”, którą działacze ZAS organizują w Dąbrowie Górniczej.

Po zakończeniu pomiarów w dzielnicy Pogoń w Sosnowcu w okolicach Szkoły Podstawowej nr 10 i Przedszkola nr 25, przenieśliśmy się z pyłomierzem do Będzina na osiedle Górki Małobądzkie na ulicę Jarzębinową.

Zagłębiowski Alarm Smogowy wspólnie z Tygodnikiem Twoje Zagłębie kontynuuje pomiary pyłu zawieszonego PM10, głównego składnika smogu, w miastach Zagłębia Dąbrowskiego. Po zakończeniu pomiarów w dzielnicy Pogoń w sosnowcu w okolicach Szkoły Podstawowej nr 10 i Przedszkola nr 25, przenieśliśmy się z pyłomierzem do Będzina na osiedle Górki Małobądzkie na ulicę Jarzębinową. Wracamy do tego miasta praktycznie po roku od poprzedniej kampanii pomiarowej stężeń szkodliwego pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu. Rok temu mierzyliśmy jakość powietrza w centrum przy ul. Kościuszki i w dzielnicy Łagisza. Uzyskane wtedy wyniki badań z Będzina były zatrważające, dopuszczalne normy stężenia szkodliwego pyłu zawieszonego PM10 przekroczone były w obu lokalizacjach wielokrotnie.

Tym razem wytypowaliśmy miejsce po pierwsze położone prawie 40m wyżej (tyle co 10 piętrowy budynek) niż ścisłe centrum miasta ze starą zabudową posiadającą wiele kotłów „kopciuchów”, a po drugie miejsce tylko z nową i nowoczesna zabudową wielorodzinną. Dodatkowo nadchodzi wiosna i przed rozpoczęciem pomiarów nie spodziewaliśmy się głównie za sprawą wietrznej i ciepłej pogody uzyskania wyników potwierdzających pod koniec marca występowania znacznych zanieczyszczeń powietrza, ale niestety myliliśmy się.

Polska czerwoną plamą na mapie Europy

Poza pyłem zawieszonym PM10 (który właśnie mierzymy) i PM2,5 kolejnym niezwykle szkodliwym składnikiem smogu jest rakotwórczy Benzo(a)piren. W Polsce normy dla niego są ustalone następująco:

• poziom dopuszczalny średniodobowo – brak
• poziom dopuszczalny średniorocznie – 1 ng/m³
• poziom informowania – brak
• poziom alarmowy – brak

W regionie Zagłębia Dąbrowskiego średniorocznie stężenie tej rakotwórczej substancji w roku 2016 wyniosło 577% dopuszczalnej normy. Natomiast tylko w styczniu tego roku w naszym regionie poziom tej substancji przekraczał dopuszczalny poziom średnioroczny aż o 2600%! Źródłem pochodzenia tej substancji w Polsce w ponad 90% jest spalanie w starych nieekologicznych domowych kotłach „kopciuchach” paliw stałych: węgla i drewna, często dodatkowo jego emisje zwiększa spalanie śmieci przez niektórych mieszkańców. Niestety Polska jest niewątpliwym liderem w Europie w wielokrotnych przekroczeniach dopuszczalnych stężeń tej substancji w powietrzu.

Pomiary tegoroczne pyłu zawieszonego PM10

14 marca 2017. W tym dniu pyłomierz rozpoczął prace kilka minut po godzinie 19:00, średnia z tego dnia dotyczy tylko godzin pomiarowych i jest porównana do analogicznego okresu pomiarowego stacji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (WIOŚ) w Sosnowcu z ul. Lubelskiej w dzielnicy Zagórze i stacji WIOŚ z Al. Tysiąclecia w Dąbrowie Górniczej. W tym dniu pyłomierz wskazał najwyższą w całym okresie trwania pomiarów w Będzinie średnią godzinową która wyniosła 304µg/m³. (dopuszczalna norma dobowa to 50µg/m³) W odniesieniu do normy dobowej jest to przekroczenie o ponad 600%. Natomiast średnia z całego pomiaru w tym dniu przekroczyła dopuszczalną wartość ponad trzykrotnie i wyniosła 180µg/m³.  

W dniach od 15 do 17 marca 2017 pyłomierz pracował bez przerw i zmierzono trzy pełne średnie dobowe, w każdym z tych dni jasno widoczne było zwiększanie się stężeń szkodliwego pyłu zwieszonego w godzinach popołudniowych i wieczornych, kiedy w okolicy rozpalane były kotły na paliwa stałe. 15 marca podobnie jak na stacjach WIOŚ w Sosnowcu i Dąbrowie Górniczej również na Górkach Małobądzkich została przekroczona dopuszczalna norma średniodobowa (140% stężenia dopuszczalnego). W tych dniach zaobserwowano zbieżność uzyskiwanych wyników ze wskazaniami stacji WIOŚ w Sosnowcu i Dąbrowie Górniczej.

18 i 19 marca 2017 to dwa ostatnie dni pomiarów w Będzinie. W tych dniach mieliśmy ciepłą oraz niezwykle wietrzną i deszczową pogodę. Skutkowało to oczyszczeniem powietrza w regionie. Ostatniego dnia pomiarów pyłomierz praktycznie wskazywał wartości zerowe stężeń pyłu zawieszonego na osiedlu Górki Małobądzkie. Natomiast w te oba mocno wietrzne dni odczyty były znacznie niższe, niż wskazywały wtedy stacje pomiarowe WIOŚ w Sosnowcu i Dąbrowie Górniczej. Po godzinie 19:00 pyłomierz przeniesiono do Czeladzi na ulicę Legionów.

Komentarz

Rozpoczynając pomiary na Górkach Małobądzkich nie spodziewaliśmy się przekroczeń dopuszczalnych stężeń pyłu zawieszonego PM10 o tej porze roku w dzielnicy w całości ogrzewanej czystym ciepłem. Jednak byliśmy niemile zaskoczeni, zaobserwowaliśmy silny wpływ rozpalanych wieczorami kotłów „kopciuchów” ze znacznie oddalonych terenów miasta i znacznie niżej położonych na złą jakość powietrza na tym osiedlu. Podobnej prawidłowości należy więc oczekiwać w przypadku prawie identycznie położonego i największego w Będzinie osiedla Syberka. Pomimo nadchodzącej wiosny powietrze w regionie nadal nie jest czyste, sytuacja wymaga prawdziwych, a nie pozorowanych działań.- powiedział Rafał Psik z Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego. – Każda gmina czy miasto borykająca się z problemem zanieczyszczonego powietrza powinna przygotować i wdrożyć Program Ograniczania Niskiej Emisji. Program taki powinien zawierać jasno określone zasady pomocy udzielanej mieszkańcom, którzy decydują się na wymianę wysokoemisyjnych pieców na węgiel i drewno. Powinien również zakładać wsparcie dla termomodernizacji domów, gdyż to właśnie dzięki jednoczesnej likwidacji starego „kopciucha” i dociepleniu budynków możemy trwale obniżać zanieczyszczenia oraz zmniejszyć koszt ogrzewania. Miasto Będzin powinien dołożyć wszelkich starań aby wykorzystać każde z możliwych dostępnych zewnętrznych źródeł finansowania wymiany starych pieców i kotłów na węgiel i drewno, miasto powinno również przeznaczać na ten cel pieniądze z własnego budżetu

Pyłomierz do prowadzenia kampanii pomiarowej użyczył Krakowski Alarm Smogowy, urządzenie jest regularnie kalibrowane przez specjalistów z Akademii Górniczo-Hutniczej z Krakowa i nie ustępuję dokładnością pomiaru urządzeniom WIOŚ.

Zagłębiowski Alarm Smogowy zaprasza do udziału i wysłuchania wystąpień prelegentów oraz „Prezydenckiego Panelu” w II Konferencji: Zagłębiowski Okrągły Stół dla Czystego Powietrza. Konferencja odbędzie się w dniu 23 marca 2017 roku w Pałacu Kultury Zagłebia w Dąbrowie Górniczej. plac Wolności 1, w godzinach 9:00 – 14:00.

Podczas konferencji, wraz zaproszonymi prelegentami i ekspertami omówimy stan powietrza w miastach Zagłębia Dąbrowskiego oraz jego wpływ na zdrowie. Przedstawimy obecne i planowane działania dla poprawy stanu powietrza regionie. Zaprezentujemy również liczne dobre praktyki w zakresie działań dla poprawy stanu powietrza zarówno z Polski jak i z innych krajów. Każdy z planowanych dwóch sesji wystąpień konferencyjnych zamknie seria pytań do prelegentów. Między Sesja I i II odbędzie się „Panel Prezydencki” przeprowadzony w formie debaty moderowanej przez przedstawiciela Polskiego Alarmu Smogowego. Do udziału w tym panelu zostali zaproszeni Prezydenci i Burmistrzowie: Będzina, Czeladzi, Dąbrowy Górniczej i Sosnowca oraz Marszałek Wojciech Saługa.

O zajęcie głosu podczas Konferencji poproszeni zostali przedstawiciele następujących organizacji:

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Klimatologii
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach
• Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu
• Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
• Polski Alarm Smogowy
• Wydział Kształtowania Środowiska Będzin
• Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Zewnętrznych Czeladź
• Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa UM Sosnowiec
• Wydział Ochrony Środowiska UM Dąbrowa Górnicza
• Wydział Ochrony Środowiska Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
• WFOŚiGW Katowice
• TAURON Ciepło
• Komendanci Straży Miejskiej z miast regionu.

Planowany program Konferencji w pliku poniżej.

Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w Konferencji.

Więcej szczegółow wkrótce.

9 marca odbyło się kolejne szkolenie o zanieczyszczeniu powietrza dla nauczycieli organizowane przez panią Urszulę Depczyk, doradcę metodycznego Warszawskiego Centrum Innowacji i Szkoleń (WCIES), pt. "Cała prawda o smogu, czyli rzetelna informacja i mądra edukacja". W spotkaniu uczestniczyło aż 113 nauczycieli z Warszawy i okolic

Konferencję rozpoczął dyrektor WCIES, pan Arkadiusz Walczak, który docenił starania Warszawy Bez Smogu w szerzeniu wiedzy o smogu wśród nauczycieli. Pierwszy kontakt z tą instytucją miał miejsce w maju ubiegłego roku, a już miesiąc później przeprowadzono szkolenie dla doradców metodycznych, a w październiku dla nauczycieli. Aktywiści zadowoleni są z możliwość dalszej współpracy i poprawy świadomości o stanie powietrza wśród osób, które będą przekazywać tę wiedzę dzieciom.

Pierwsza część, prezentowana przez przedstawicieli WBS – Monikę Daniluk, Jakuba Jędraka i Piotra Siergieja, dotyczyła problemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i Warszawie.

Podczas drugiej części prowadzonej przez doktora Artura Badydę z Politechniki Warszawskiej i Kubę Jędraka z Polskiego Alarmu Smogowego poruszane były kwestie wpływu smogu na zdrowie, szczególnie dzieci.

Ostatnia część była poświęcona sposobom prowadzenia lekcji o smogu. Prezentowane były nagrania ze wskazówkami dla nauczycieli od dwóch doświadczonych osób, które lekcji o smogu przeprowadziły bardzo dużo: Magda Bąkowska z Dolnośląskiego Alarmu Smogowego oraz Małgorzata Małochleb z fundacji Otwarty Plan.

Dużym powodzeniem cieszyły się materiały o smogu, które dzięki uprzejmości Krakowskiego Alarmu Smogowego udostępniono nauczycielom: broszura informacyjna o smogu i książka Smogosmok.