15 listopada br. zorganizowaliśmy warsztaty dla przedszkolaków w Przedszkolu Zielona Lokomotywa w Mysłowicach. Dzieci namalowały piękne prace pod hasłem "Kochasz dzieci, nie pal śmieci".

W trakcie warsztatów opowiedzieliśmy maluchom o przyczynach i skutkach zanieczyszczenia powietrza, a także o sposobach walki o czyste powietrze. Przeprowadziliśmy również konkurs plastyczny "Kochasz dzieci, nie pal śmieci!". Dzieci otrzymały nagrody, a prace konkursowe będzie można zobaczyć na wystawie w przedszkolu. Cieszy, że rośnie nam pokolenie młodych ambasadorów czystego powietrza.

Zajęcia zostały zorganizowane w ramach Dnia Czystego Powietrza.

Niemal 72 proc. domów jednorodzinnych w Małopolsce jest ogrzewanych kotłami węglowymi. Średni wiek takiego kotła to 12 lat lub więcej.

"Ponad 80 proc. pieców węglowych to piece zasypowe, w których właściciele mogą spalać niemal wszystko. Nieco nowocześniejsze konstrukcje – piece retortowe stanowią 11 proc., a 3,9 proc. to wciąż piece kaflowe. Średni wiek pieca węglowego to 12 lat, a to oznacza, że większość tych kotłów w najbliższych latach będzie musiała być wymieniona" – mówił w poniedziałek podczas prezentacji wyników badań prezes Krakowskiego Alarmu Smogowego Andrzej Guła. Dodał, że wysokie dotacje do wymiany pieców powinny być w gminach utrzymane, ale dla osób najuboższych.

Badania przeprowadzono między 16 sierpnia a 16 września przez CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej na reprezentatywnej próbie 1001 osób.

W woj. małopolskim stoi 527 tys. budynków jednorodzinnych, z czego większość – 387 tys. (73 proc.) znajduje się na terenach wiejskich. Jak wynika z badań, 71,9 proc. domów jest ogrzewana kotłami lub piecami węglowymi, a tylko 18,3 proc. piecami gazowymi.

Badania pokazały także, że 35,5 proc. budynków jednorodzinnych w Małopolsce nie ma dostępu do sieci gazowej, 21,7 proc. domów jednorodzinnych jest podłączonych do sieci gazowej, ale nie ma odpowiedniego kotła, w niespełna 24-proc. domów gaz jest wykorzystywany do ogrzewania pomieszczeń, a w 19-proc. do podgrzewania wody.

Ponad trzy czwarte ankietowanych stwierdziło, że nie planuje w najbliższych dwóch latach wymiany kotła grzewczego na bardziej ekologiczne źródła energii. Zachętą do tego mogłyby być – jak mówili respondenci – zmniejszenie kosztów ogrzewania w przyszłości oraz dopłaty do takiej wymiany.

Z badań wynika także, że 27 proc. małopolskich domów nie ma żadnego ocieplenia ścian zewnętrznych, co powoduje ogromne straty ciepła i większe zużycie opału.

"Wciąż powtarzamy, że bez odpowiednich regulacji prawnych, nie odnotujemy poprawy jakości powietrza" – mówi Andrzej Guła. "W 2014 r. w Małopolsce m.in. dzięki dotacjom udało się wymienić 3 tys. starych pieców węglowych, a w tym samym czasie sprzedano 13 tys. 'kopciuchów'. Bez regulacji – dotyczących m.in. standardów emisyjnych dla kotłów na paliwa stałe – marnujemy publiczne pieniądze i nie mamy szans na rozwiązanie problemu niskiej emisji" – dodał.

Happeningi w przestrzeni miejskiej, spotkania z mieszkańcami, akcje edukacyjne w szkołach, warsztaty dla dzieci i młodzieży oraz apele skierowane do władz – akcje Polskiego Alarmu Smogowego rozpoczną się w Dniu Czystego Powietrza, 14 listopada, i trwać będą przez cały tydzień.

Mimo, że od poprzednich obchodów Dnia Czystego Powietrza świadomość społeczna dotycząca zanieczyszczenia powietrza znacznie wzrosła, wciąż pozostaje ono jednym z największych nierozwiązanych problemów środowiskowych w Polsce.

Wystarczy podać przykład z ostatnich dni: 7 listopada w Delhi odnotowano poziom zanieczyszczenia pyłem PM2.5 sięgający 700 ug/m3. Sytuację taką odnotowało większość światowych mediów jako urągającą standardom cywilizowanych krajów. Okazuje się, że zaledwie dzień później, 8 listopada, w podwarszawskim Legionowie poziom zanieczyszczenia powietrza pyłem PM2.5 pomiędzy godziną 21 i 22 sięgnął wartości 606 ug/m3. Następnego dnia, 9 listopada jeszcze poważniejszy incydent miał miejsce w Rybniku: o godzinie 22 poziom zanieczyszczenia pyłem PM10 wynosił 693 ug/m3.

Postulaty Polskiego Alarmu Smogowego: wprowadzenie norm jakości węgla, miejskich stref ograniczonej emisji komunikacyjnej, standardów emisyjnych dla kotłów na paliwa stałe, obniżenia poziomów alarmowania o wysokich poziomach zanieczyszczeń i konieczności wprowadzania uchwał antysmogowych dla najbardziej zanieczyszczonych województw wciąż pozostają niespełnione.

W sensie budzenia świadomości społecznej jesteśmy dużo dalej niż jeszcze rok temu – mówi Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego. Niemniej dostrzegamy, że działania na poziomie legislacyjnym pozostają daleko w tyle za życzeniami obywateli. Pojawia się pewne zaangażowanie władz w rozwiązanie problemu, ale postęp prac jest zbyt powolny. Każdy rok to kolejne przedwczesne zgony wywołane zanieczyszczeniem powietrza. Dlatego uważam, że akcje antysmogowe są potrzebne.

By zademonstrować, że zanieczyszczenie powietrza jest nie tylko problemem południowych regionów kraju, na stronie Polskiego Alarmu Smogowego obejrzeć można interaktywną „Smogową mapę Polski”. Znajduje się na niej prawie 80 miejscowości z udokumentowanymi przypadkami zanieczyszczania powietrza. (Mapę zobaczyć można TUTAJ).

Mapa powstała ze zdjęć nadsyłanych przez internautów i aktywistów antysmogowych. Liczba fotografii ciągle rośnie. Po zakończeniu zbierania zdjęć mapa zostanie wydrukowana i wysłana do polskich parlamentarzystów.

Polski Alarm Smogowy to prawie 20 lokalnych inicjatyw społecznych zaangażowanych w walkę o czyste powietrze. Miasta, w których odbędą się działania Polskiego Alarmu Smogowego:

Zagłębie

19.11. – happeningi,
Sosnowiec – 9:00, Czeladź – 9:30, Będzin – 10:00 , Dąbrowa Górnicza – 10:30

Katowice

17.11 – warsztaty dla dzieci, Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum

18.11 – warsztaty dla dzieci, Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum

18.11 – happening pod Radiem Katowice

21.11 – warsztaty dla dzieci, Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum

Zakopane

12 i 13.11 – wystawa plakatów antysmogowych, park im. Piłsudskiego

15.11 – maraton pisania listów w szkołach podstawowych do osób palących śmieci

Kalwaria Zebrzydowska,

14.11 – prelekcje dla uczniów, Zespół Szkół nr 1

Zabrze

14.11 – happening na Placu Wolności, godz. 15-16

Wrocław

14.11 – happening przy Pomniku Anonimowego Przechodnia (róg Świdnickiej i Piłsudskiego), godz. 12:00
 

Warszawa

14.11 – Wręczenie apelu o informowanie o zanieczyszczeniu powietrza w UM Warszawa, godz.12:00

Kraków

14.11 – spotkanie z dziennikarzami – prezentacja najnowszych badań analizujących czym ogrzewane są domy w Małopolsce, godz. 12, Księgarnia Bona, ul. Kanonicza

Rybnik

9.11 – Złożenie petycji o zmianę herbu Rybnika na ręce Przewodniczącego Rady Miasta, godz. 15.00

7 listopada w Delhi odnotowano poziom zanieczyszczenia pyłem PM2.5 sięgający 700 ug/m3. Sytuację taką odnotowało większość światowych mediów jak urągającą standardom cywilizowanych krajów. Okazuje się, że podobne stężenia w tym samym czasie wystąpiły również w Polsce.

Zaledwie dzień później, 8 listopada, w Legionowie poziom zanieczyszczenia powietrza pyłem PM2.5 pomiędzy godziną 21 i 22 sięgnął poziomu 606 ug/m3. Następnego dnia równie poważny incydent miał miejsce w Rybniku: o godzinie 22 poziom zanieczyszczenia pyłem PM10 wynosił 693 ug/m3. Co więcej, średnie stężenia pyłu PM10 dla doby było aż sześć razy wyższe niż dopuszczalna norma. To tylko dwa z przykładów pokazujących jak wygląda zanieczyszczenie powietrza w Polsce. Każdego roku nagminnie przekraczane są poziomy zanieczyszczenia powietrzem do wartości przekraczających wielokrotnie dopuszczalne normy.

Przyczyną takiego stanu rzeczy jest spalanie w domowych kotłach paliw stałych. Niestety, ten obszar pozostaje w Polsce poza jakąkolwiek regulacją. W efekcie bardzo popularne są tzw. „kopciuchy”, a więc kotły, które emitują do powietrza duże ilości dymu i zanieczyszczeń. Można w nich spalać wszystko – węgiel złej jakości, mokre drewno, a nawet śmieci. Brakuje też norm jakości węgla, przez co do gospodarstw domowych trafiają odpady węglowe (muły i flotokoncentraty) oraz węgiel słabej jakości, o wysokiej zawartości zanieczyszczeń.

Bez wprowadzenia wymogów co do jakości paliw oraz minimalnych standardów emisyjnych dla domowych urządzeń grzewczych nie uporamy się z problemem ogromnego zanieczyszczenia powietrza w naszym kraju, mówi Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego.

9 listopada, w zasnuty smogiem wieczór (270% przekroczenia normy pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu), w kawiarni „Księgarnia“ w ścisłym centrum Sosnowca odbyła się debata z cyklu #ZaglebieBezSmogu – Czyste powietrze dla Sosnowca.

9 listopada, w zasnuty smogiem wieczór (270% przekroczenia normy pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu), w kawiarni „Księgarnia“ w ścisłym centrum Sosnowca odbyła się debata z cyklu #ZaglebieBezSmogu – Czyste powietrze dla Sosnowca.

Czy w Sosnowcu z powietrzem jest tak źle, że trzeba o nim debaty trzeba wzywać szerokie i zacne grono panelistów? Zastanawiał się prowadzący debatę Patryk Białas z Katowickiego Alarmu Smogowego, jednocześnie przypomniał kilka oczywistych faktów: Sosnowiec znalazł się na liście Światowej Organizacji Zdrowia 50-ciu najbardziej zanieczyszczonych miast Europy, przekroczone są znacznie w sezonie grzewczym stężenia szkodliwego pyłu zawieszonego PM10 oraz rakotwórczego Benzo(alfa)pirenu. Głównym źródłem pochodzenia tych szkodliwych substancji jest spalanie w domowych kotłach  paliw stałych takich jak węgiel i drewno. Dodatkowe szkodliwe substancje jak dioksyny czy metale ciężkie emitują do powietrza dodatkowo ci mieszkańcy Sosnowca którzy spalają śmieci.

Zagłębiowski Alarm Smogowy, organizator debaty do rozmowy o tym jak zapewnić czyste powietrza dla Sosnowca zaprosił Annę Dębiec z Wydziału Gospodarki Komunalnej i Środowiska Urzędu Miasta Sosnowiec, Adama Kuczowicza ze Straży Miejskiej w Sosnowcu, Łukasza Tekeli z Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Wiolettę Jończyk  z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Mareka Sztukę z Tauron Ciepło oraz Sławomira Dębskiego reprezentanta Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Śląskiego.

Urząd Marszałkowski zapowiedział powstanie uchwały antysmogowej, która ma objąć całe województwo, jej zarys powinien pojawić się na początku 2017. W przeciwieństwie do rozwiązań zaproponowanych przez Miasto Kraków, śląska uchwała ma zezwalać na spalanie węgla. Nie chcemy eliminować węgla, nie stać nas na eliminowanie węgla i wiemy, że węgiel można spalać inaczej w wielu miejscach na świecie – powiedział Łukasz Tekeli.

Miasto Sosnowiec posiada aktywny program dopłat do wymiany źródeł ciepła na ekologiczne, nie dopłaca się wymiany palenisk na paleniska węglowe nawet te 5-tej klasy emisyjnej. Budżet dopłat na rok 2016 to 700 tys zł, składanie wniosków już się zakończyło, ale zapraszamy w 2017 do składania wniosków w nowym miejskim budżecie – zachęcała Anna Debiec z Urzędu Miasta Sosnowiec. Dopłaty z UM Sosnowiec można łączyć z tymi oferowanymi przez WFOŚiGW z Katowic. Wioletta Jończyk z tej instytucji gorącą zachęcała do korzystania z darmowych usług ich doradców energetycznych celem dobrania optymalnego technicznie i kosztowo rozwiązania wymiany źródła ciepła

Sosnowiecka Straż Miejska dysponuje pełnomocnictwem prezydenta do dokonywania kontroli palenisk, posiada te kompetencje od 2 tygodni i udał się w tym czasie przeprowadzić zaledwie kilkanaście kontroli, przedstawiciel Straży Miejskiej, zapewnił, że będą reagować na każde telefoniczne i pisemne zgłoszenie podejrzenia spalania odpadów.

W roku 2015 wymieniono w sosnowcu około 80 kotłów na ekologiczne, w tym tempie zajmie nam około 160 lat wymiana wszystkich kotłów na paliwa stałe w mieście i pozbycie się smogu – podkreślił Rafał Psik z Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego – Program dopłat zapewniający mieszkańcowi dotację w wysokości 3.000zł, jest niewystarczającą kwotą, powoduje że stare kotły wymieniają tylko te osoby które i tak zamierzały go wymienić. Potrzebujemy szybkich  zmian ustawodawstwa przez władze centralne: zakazu sprzedaży niskojakościowych paliw stałych dla odbiorców indywidualnych oraz zakazu sprzedaży pozaklasowych kotłów „kopciuchów” – kontynuował Rafał Psik.

Głosy słuchaczy z sali zachęcały do powrotu do sprawdzonej praktyki punktów skupu surowców wtórnych. Słuchacze zwracali również uwagę Straży Miejskiej na nierozwiązany do dzisiaj w mieście problem nielegalnego i niezwykle szkodliwego dla zdrowia mieszkańców spalania przez właścicieli działek rekreacyjnych odpadów zielonych i śmieci w otwartych ogniskach. Pytano również o możliwość zastosowania dronów do kontroli tego czym palą mieszkańcy.

Podsumowując, trzeba sobie jasno powiedzieć, że smog przedwcześnie zabija 45 tyś. Polaków rocznie, a Polacy żyją o 9 miesięcy krócej z powodu smogu. Smog powoduje udary mózgu, zwiększa ryzyko choroby Alzheimera, niewydolność serca, zakrzepicę żył, astmę i rak płuc. Dopóki wszyscy nie wezmą sobie głęboko do serca jednej z konkluzji debaty, że są dobra wspólne, do których trzeba dokładać, to nie będziemy mieć w Sosnowcu czystego powietrza. Sęk w tym, że znowu mamy sezon grzewczy i znowu trwa alarm smogowy.

Zagłebiowski Alarm Smogowy zdobył grant na przeprowadzenie kampanii społecznej w ramach konkursu „Nasze powietrze”. Wniosek ZAS uzyskał czwarte miejsce w ocenie merytorycznej z spośród 38 inicjatyw z całej Polski. Dzięki pozyskanym środkom w ciągu najbliższych kilku miesięcy przeprowadzimy kampanię społeczną na terenie Zagłębia Dąbrowskiego.

Celem kampani będzie zmiana postaw społecznych i wzmocnie działań samorządów na rzecz redukcji zimowej niskiej emisjiW tym celu będziemy m.in. warsztaty w szkołąch i przedszkolach, spotkania i happeningi, a w marcu 2017 zorganizujemy w Dąbrowie górniczje konferncję II Zagłębiowski Stół dla Czystego Powietrza.

Program grantowy „Nasze Powietrze” realizowany jest przez stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy w ramach projektu zintegrowanego „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z programu Unii Europejskiej LIFE.

4 listopada 2016 r. Dziś przedstawiciele Polskiego Alarmu Smogowego przekażą na ręce Pawła Sałka, Sekretarza Stanu w Ministerstwie Środowiska, prawie 10 000 podpisów obywateli i obywatelek pod apelem o rzetelne informowanie społeczeństwa o zagrożeniach wynikających z oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Apel skierowany jest do Ministra Środowiska Jana Szyszko.

W trakcie spotkania z Ministrem Pawłem Sałkiem rozmawiano o najważniejszych problemach, których rozwiązanie jest kluczowe do poprawy jakości powietrza w Polsce. Rozmowa była konstruktywna, co może dawać nadzieję na rozwiązanie tych problemów w przyszłości.

Polska ma najbardziej zanieczyszczone powietrze w całej Unii Europejskiej. Mimo to, Polacy nie są o tym informowani w odpowiedni sposób. Stężenia niebezpiecznych dla zdrowia substancji wielokrotnie przekraczają normy określone w polskim prawie. Każdego roku z powodu zanieczyszczenia powietrza w Polsce umiera 45 tysięcy osób. Jednak świadomość mieszańców, w jaki sposób mogą się chronić przed zanieczyszczeniem powietrza, jest ciągle zbyt niska.

Mieszkańcy Polski nie są informowani o wysokim zanieczyszczeniu powietrza, które zagraża ich zdrowiu. W innych państwach unijnych poziomy informowania i alarmowania o tym zagrożeniu są dużo niższe, przez co Polacy są częściej narażeni na wdychanie trujących pyłów. Brakuje bowiem komunikatów, które pozwoliłyby w odpowiedni sposób się chronić.

Kiedy w Paryżu ogłaszany jest alarm smogowy, przy średniodobowym stężeniu pyłu PM10 na poziomie 80 µg/m3 (mikrogramów na metr sześcienny), ostrzeżenie o zanieczyszczeniu powietrza przekazywane jest do wszystkich mediów. W Polsce taki sam stan powietrza jest uznawany za dobry. Aby ogłoszono stan alarmowy w Polsce średniodobowe stężenie pyłu PM10 musi sięgnąć aż 300 µg/m3. To niezwykle wysoki poziom alarmowy, jakiego próżno szukać w innych państwach Unii Europejskiej.

Obywatele Węgier i Czech ostrzegani są przed zagrożeniem po osiągnięciu poziomu średniodobowego stężenia pyłu PM10 trzykrotnie niższego niż w Polsce: 100 µg/m3. Czy Polacy mają inne płuca niż Węgrzy i Czesi? – pyta Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. To smutne, że o tak ważnej rzeczy jaką jest zagrożenie naszego zdrowia, a często i życia, jesteśmy informowani w dalece niewystarczający sposób – dodaje.

Jesteśmy przekonani, że brak tak kluczowej informacji prowadzi do sytuacji, w której wzrasta zagrożenie zdrowia i życia Polaków. Nieświadomość zagrożenia sprawia, że nie jesteśmy w stanie chronić się przed negatywnym wpływem zanieczyszczenia powietrza w dni, kiedy stężenia rakotwórczych pyłów są największe – mówi Andrzej Guła.

Zapraszamy do wzięcia udziału w debacie która odbędzie się w dniu 9.11.2016 w godzinach 15:30-17:00 w klubokawiarni KSIĘGARNIA w Sosnowcu ul. Małachowskiego 22

Tematem debaty będzie czyste powietrze dla Sosnowca.

Debatę poprowadzi Patryk Białas z Polskiego Alarmu Smogowego. Główne zagadnienia do poruszenia w dyskusji: stan powietrza w Sosnowcu oraz jego wpływ na zdrowie, obecne i planowane działania dla poprawy stanu powietrza, programy pomocowe dla mieszkańców, uchwała antysmogowa w województwie.

Do udziału w debacie zostali zaproszeni przedstawiciele z:

• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach
• Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa UM Sosnowiec
• Wydział Ochrony Środowiska Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
• WFOŚiGW Katowice
• TAURON Ciepło
• Straż Miejska Sosnowiec
• Wojewódzka Rada Pożytku Publicznego