Jednym z zachowań rekomendowanych w czasie epizodów smogowych jest pozostawanie w domach. Badania przeprowadzone wspólnie przez Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie i Krakowski Alarm Smogowy potwierdzają, że stężenia pyłów wewnątrz budynków są niższe, choć i tak pozostają na wysokim poziomie.

Przeprowadzone badania miały na celu sprawdzenie i pokazanie w jaki sposób zanieczyszczenie powietrza na zewnątrz wpływa na jakość powietrza wewnątrz budynków. Dane zbierano w 11 lokalizacjach w Krakowie i wokół niego. Pomiary prowadzono w każdej z nich w czasie od 4 do 14 dni. Uzyskane wyniki pokazują, że w czasie epizodów smogowych w zamkniętych pomieszczeniach jest na ogół średnio o 50% lepiej niż na zewnątrz, ale stężenia i tak znacząco przekraczają poziom bezpieczny dla zdrowia. Wyjątkiem są te budynki, gdzie korzysta się z kominków. Tam stężenia zanieczyszczeń wewnątrz pomieszczeń bywają wyższe niż na otwartej przestrzeni.

Jedną z lokalizacji, w których badano jakość powietrza była ul. Felicjanek w Krakowie. Tam czujniki ustawiono wewnątrz lokalu biurowego oraz na przynależącym do niego balkonie. W czasie trwania całego pomiaru stężenia wewnątrz były średnio niższe o 47% niż na zewnątrz. Co z jednej strony oznacza, że było lepiej. Ale z drugiej i to, że kiedy stężenia na zewnątrz przekraczają normy ogłaszania polskiego alarmu smogowego, to wewnątrz, gdzie staramy się schronić, wciąż jest bardzo źle. Przykładowo, we Francji przy takich stężeniach zaczęto by zamykać szkoły.

– To po raz kolejny pokazuje, jak fatalnym powietrzem oddychamy. Jest tak źle, że nawet zamknięcie się w domach nie jest w stanie zapewnić dostępu do czystego powietrza. Ponieważ jednak stężenia pyłów wewnątrz są zazwyczaj o połowę niższe niż na zewnątrz, mieszkańcy Polski powinni być skutecznie informowani o tym kiedy powietrze jest mocno zanieczyszczone i kiedy warto unikać przebywania na zewnątrz. Niestety, taka informacja nie jest powszechnie dostępna. – mówi Anna Dworakowska z Krakowskiego Alarmu Smogowego i podkreśla, że poziomy rejestrowane podczas badań wewnątrz pomieszczeń w wielu krajach Europy wystarczyłyby do ogłoszenia alarmu smogowego.

Tym ważniejsze jest to, by progi ogłaszania alarmu smogowego sprowadzić do cywilizowanych poziomów i głośno mówić ludziom, kiedy powinni się chronić – mówi Anna Dworakowska z Krakowskiego Alarmu Smogowego. I podkreśla, że właśnie dlatego wraz z ogłoszeniem wyników badań, Polski Alarm Smogowy po raz kolejny zdecydował się zaapelować do Ministra Środowiska, by progi alarmowania o smogu sprowadzić do poziomu znanego z innych państw europejskich. – Dziś są one na bardzo wysokim poziomie. Takie ich wyznaczenie pozwala unikać ogłaszania alarmu i nic nie robić wtedy, kiedy działania są najbardziej potrzebne. Informacja o wysokim zanieczyszczeniu powietrza powinna być też podawana w serwisach pogodowych w mediach publicznych – opowiada Ewa Lutomska z Krakowskiego Alarmu Smogowego.

Dane z kilku innych badanych lokalizacji można znaleźć w załączonych infografikach. Wnioski z raportu mają także praktyczne znaczenie dla mieszkańców zasmogowanych polskich miast. – Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdzić można że stężenia pyłu zawieszonego wewnątrz budynków pochodzące z przedostawania się pyłu z zewnątrz są średnio o 50% niższe aniżeli stężenia na zewnątrz. Wartość redukcji stężeń zależy bardzo silnie od kondycji budynku oraz rodzaju wentylacji – napisali autorzy raportu dr inż. Jakub Bartyzel, inż. Katarzyna Smoleń z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH – Można przyjąć, iż wietrzenie pomieszczeń ma pozytywny wpływ na poprawę jakości powietrza wewnątrz tylko w przypadkach gdy stężenia na zewnątrz uległy gwałtownemu spadkowi i są znacząco niższe niż stężenia pyłów w pomieszczeniach – dodali.

RAPORT „Ocena wpływu zanieczyszczeń pyłowych na zewnątrz budynków na jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń” można pobrać TUTAJ

Inicjatywa Warszawa Bez Smogu przeprowadziła cykl spotkań antysmogowych z mieszkańcami podwarszawskiej miejscowości Rybie, które odbyły się na terenie parafii św. Bartłomieja Apostoła.

Aktywna rola Kościoła w edukacji antysmogowej jest nie do przecenienia. Na południu Polski głos Kościoła jest mocny i jednoznaczny – za czystym powietrzem i zdrowiem mieszkańców. Dzięki współpracy z Joanną Adamowicz (Instytut Myśli Schumana) Warszawa Bez Smogu przeprowadziła w listopadzie cykl prelekcji o smogu w parafii św. Bartłomieja Apostoła w Rybiu pod Warszawą.

Pod koniec każdej z trzech mszy przedstawiciel WBS, a także prowadzący mszę ksiądz zwracali wiernym uwagę na stan powietrza w naszym kraju, na przyczyny i skutki, a także na to, jak nasze  postawy i decyzje np.o wymianie pieca mogą zmienić sytuację. Po mszach odbyły się również spotkania z zainteresowanymi tematem osobami połączone z wykładem. Mieszkańcy Rybia, którzy do tej pory żyją wśród dymiących kominów, nie mogą często wietrzyć, korzystać z ogrodu i wypuszczać do niego dzieci, zobaczyli, że jest szansa na zmianę sytuacji, że mogą walczyć i że mają prawo do oddychania czystym powietrzem.

Podczas burzliwych dyskusji mieszkańcy zwracali uwagę na nieskuteczność działań policji, która powiadamiana o spalaniu odpadów reaguje zbyt wolno. Problemem są mieszkańcy spalający odpady, ale również zły stan powietrza spowodowany spalaniem węgla w „kopciuchach”.

Dziękujemy proboszczowi parafii oraz księdzu Marcinowi Uhlikowi, dzięki którym możliwe było zorganizowanie spotkania.

Działacze Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego w ramach protestu, a przy okazji obchodów Ogólnopolskiego Dnia Czystego Powietrza ubrali w akcesoria antysmogowe pomnik Jana Kiepury w Sosnowcu.

Dla mieszkańców którzy maja problem z uciążliwymi trującymi ich szkodliwymi spalinami sąsiadów przygotowano i rozdawano „List do sąsiada truciciela” taki list spokojnie można włożyć do skrzynki problematycznemu sąsiadowi. Przechodnie korzystali też z FOTOBUDKI robiąc sobie zdjęcia w maskach antysmogowych i z tabliczkami  antysmogowymi hasłami. Rozdawano mieszkańcom specjalnie przygotowane na ten dzień ulotki i maseczki antysmogowe. Niestety happening zakończył się przedwcześnie interwencją Straży miejskiej, która nakazała wyłączenie Jana Kiepury z działań antysmogowych i zdjęcie z niego gadgetów antysmogowych.

W dniu 14 listopada spotkaliśmy sie w  Dabrowie Górniczej ze słuchaczami Uniwersytetu Trzeciego Wieku Wyższej Szkoły Biznesu z Dąbrowy Górniczej, aby wygłoscić wykład "Uchwała Antysmogowa i jej wpływ na jakość powietrza i zdrowie mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego”.

Warszawa Bez Smogu ma za sobą kolejne spotkanie z mieszkańcami – tym razem w warszawskiej dzielnicy Wawer, dokładnie w listopadowy Dzień Czystego Powietrza.

Po prezentacji na temat sytuacji w kraju, Warszawie i dzielnicy padało bardzo dużo pytań, m.in. na temat kopcących sąsiadów, oczyszczaczy, uchwały antysmogowej, straży miejskiej, stacji pomiaru powietrza czy maseczek antysmogowych. Narzekano na niechęć placówek szkolnych do instalacji oczyszczaczy w klasach, pomimo świadomości problemu. Duże zainteresowanie wzbudziła informacja o liczbie kopciuchów należących do m.st. Warszawy w dzielnicy. Mieszkańcy chcą przyspieszonych działań likwidujących problem.

W tym roku zapraszamy w dniu 18 listopada 2017 (Sobota), w goodzinach od 10:00 do 11:30 do Sosnowca na Plac Stulecia „patelnia” przy pomniku Jana Kiepury. 

Planujemy:

·        prezentacja i rozdawanie ”Listu do sąsiada – sąsiedzie nie truj nas””

·        antysmogowa – fotobudka, przyjdź zrób sobie zdjęcie z jednym z naszych antysmogowych gadgetów, udostępni znajomym pokaż jak zależy Ci na czystym powietrzu.

·        tradycyjne antysmogowe przebieranie pomnika  Jana Kiepury –  widowiskowa niespodzianka

·        rozdawanie maseczek antysmogowych i ulotek w antysmogowym namiocie Zagłebiowskiego Alarmu Smogowego.

W styczniu 2017 r. ogłoszono, że rząd rozpoczyna prace nad składającym się z 14 punktów programem Czyste Powietrze, którego celem jest rozwiązanie problemu smogu. Działacze Polskiego Alarmu Smogowego sprawdzili, jak przebiega realizacja obietnic. Po 10 miesiącach nie zrealizowano w pełni żadnego z punktów. Jedynie Ministerstwo Rozwoju wykazało się aktywną postawą.

– Do zaangażowanych w realizację programu ministerstw wystosowaliśmy zapytania o informację publiczną, w których zapytaliśmy o postępy prac nad programem. Następnie otrzymane odpowiedzi porównaliśmy z zapowiedziami i tym, co trzeba zrobić, by rozwiązać problem – mówi Anna Dworakowska i tłumaczy, że do oceny wykorzystano pięciostopniową skalę: od prace nierozpoczęte do obietnica zrealizowana. Podkreśla, że w tej ostatniej kategorii nie znalazł się ani jeden punkt programu.

Od stycznia nie udało się bowiem zrealizować żadnej z obietnic rządu. Zaledwie w jednym punkcie postęp prac zasłużył na uznanie, że prace są zaawansowane – tak oceniono postępy dokonane przez Ministerstwo Rozwoju we wdrażaniu standardów emisyjnych dla kotłów. Regulacja ta wymaga jednak uszczelnienia. W trzech prace w ogóle nie zostały rozpoczęte. W dwóch dokonano umiarkowanych postępów, a w pozostałych dziewięciu coś zaczęto robić, ale postępy są zdecydowanie niedostateczne, a efekty niewidoczne. Tak jak w przypadku prac nad ograniczeniem ubóstwa energetycznego, gdzie zapytane o nie Ministerstwo Energii, pochwaliło się powołaniem zespołu oraz zorganizowaniem jednego spotkania. Nie było jednak w stanie przedstawić żadnych dokumentów.

– Tempo prac budzi poważne zaniepokojenie. Od ogłoszenia programu minęło już 10 miesięcy, a wciąż w pełni nie zrealizowano żadnej z obietnic. Oznacza to, że czeka nas jeszcze wiele sezonów grzewczych ze smogiem. Szczególnie martwi brak norm jakości dla paliw stałych, które zapowiadano na pierwszą połowę tego roku i są niezbędne, by wygrać walkę o czyste powietrze oraz programów finansowych, które powinny pomóc w wymianie źródeł ciepła, szczególnie najuboższym mieszkańcom naszego kraju – komentuje Andrzej Guła. A działacze Polskiego Alarmu Smogowego zwracają też uwagę na niewielką ilość środków zarezerwowanych w budżecie na cele związane z ochroną powietrza. – Przeznaczono na to 200 milionów złotych. To mniej niż 10 proc. szacowanych wydatków na program „Strzelnica w każdym powiecie” – mówi Dworakowska.

Z przeprowadzonej oceny uwidacznia się nie tylko brak postępu działań w zakresie programu czyste powietrze ale też brak koordynacji prac pomiędzy ministerstwami. Dlatego też, apelujemy do Pani Premier Beaty Szydło o przyspieszenie i skoordynowanie prac rządu nad programem czyste powietrze. Mamy nadzieję, że Pani Premier zmobilizuje swoich ministrów do intensywniejszych działań na rzecz czystego powietrza i zapewni koordynację działań poszczególnych resortów z poziomu Kancelarii Premiera. Brak tej koordynacji w sposób ewidentny wpływa na brak znaczących postępów w realizacji Programu Czyste Powietrze, mówi Guła.

Polski Alarm Smogowy stworzył też stronę internetową, na której informuje o postępach w realizacji programu Czyste Powietrze. Można ją znaleźć pod adresem www.polskabezsmogu.pl. Zawarte na niej informacje będą aktualizowane co trzy miesiące. – O ile będzie, co aktualizować – podkreślają działacze PAS.

W dniu 8 listopada spotkaliśmy sie w Czeladzi ze słuchaczami Uniwersytetu Trzeciego Wieku Wyższej Szkoły Biznesu z Dąbrowy Górniczej, aby wygłoscić wykład "Uchwała Antysmogowa i jej wpływ na jakość powietrza i zdrowie mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego”.

Spotkanie miało miejsce we wspaniałych wnętrzach Czeladzkiego Muzeum Sztuki Wpółczesnej Elektrownia. Budynek obecnej Galerii „Elektrownia” powstał w latach 1902-1908 na bazie projektu wybitnego polskiego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego (1844-1927), autora projektów wielu monumentalnych obiektów użyteczności publicznej w Europie.
 Jest to obiekt o rzucie prostokąta z wejściem na osi, o dość rozbudowanej bryle. Jego charakterystycznym elementem jest wieża, stylizowana na gotycką z otworami strzelniczymi, a elewację budynku stanowią ceglane, nietynkowane ściany w podziale ramowym z osiami, gzymsami i ceglanymi detalami architektonicznymi.
Budynek elektrowni zachwyca ze względu na znakomitą architekturę oraz zachowane we wnętrzu w doskonałym stanie oryginalne maszyny i urządzenia byłej Elektrowni. Ogromne wrażenie robi okazały generator „Wanda” , pełniący niegdyś rolę bloku energetycznego z silnikiem parowym dwustopniowym i dwucylindrowym. Generator wyprodukowano z 1903 r. przez Maschinenfabrik Oerlikon Schweiz. Od roku 1924 pracował jako silnik, a maszyna parowa jako kompresor. Pozostałe zachowane urządzenia to kompresor, gigantyczne przetwornice, pulpit sterowniczy z połyskującymi  zegarami i  okazała 8 tonowa suwnica.
Miejsce to ma wysoką wartość historyczną.

8go listopada przesłaliśmy poczta listy-apele do wszystkich radnych miast: Będzin, Czeladź, Dąbrowa Gornicza i Sosnowiec, apelujemy w nich o zarezerwowanie w budżecie każdego z zagłębiowskich miast na rok 2018 środków finansowych na zakup oczyszczaczy powietrza do wszystkich żłobków i przedszkoli.

W związku z fatalnym stanem powietrza w zimowym sezonie grzewczym w całym regionie Zagłębia Dąbrowskiego, zaapelowaliśmy do radnych w imieniu tej części społeczeństwa, której bardzo ciężko zadbać o zdrowie bez pomocy dorosłych, w imieniu dzieci. Wszechobecny miesiącach zimowych szkodliwy smog, ma bardzo szkodliwy wpływ na ich zdrowie. W ich imieniu apelujemy o zarezerwowanie w budżecie każdego z zagłębiowskich miast na rok 2018 środków finansowych na zakup oczyszczaczy powietrza do wszystkich żłobków i przedszkoli. Dzieci w miesiącach zimowych nie powinny wychodzić na dwór, a jakość powietrza  w salach żłobkowych i przedszkolnych jest niewiele lepsza niż na zewnątrz. Są to stężenia niższe niż występujące na zewnątrz, natomiast i tak są to parametry przekraczające normy, a tym samym nadal szkodliwe dla zdrowia człowieka, a w szczególności dla najmłodszych dzieci. Dzieci często przebywają w żłobkach/przedszkolach nawet po 8-9 godzin dziennie, więc taka dawka lepszego jakościowo powietrza powinna przełożyć się na mniejszą częstotliwość chorowania, ataków kaszlu, styczności z bakteriami, alergenami.

Ta inicjatywa nie rozwiąże problemu smogu w regionie Zagłębia Dąbrowskiego, ale może pomóc najmłodszym, którzy są najbardziej narażeni na jego szkodliwe działanie. Należy równolegle robić wszystko, by ograniczyć smog, bo to dla Zagłębia Dąbrowskiego bardzo poważny problem. Przypominamy radnym, że zgodnie z zapisami Uchwały Antysmogowej dla Województwa Śląskiego należy zlikwidować wszystkie pozaklasowe kotły „kopciuchy” na paliwa stałe do roku 2027, do tego czasu chrońmy przed smogiem zdrowie najmłodszych w każdy dostępny sposób, najlepszym z nich są oczyszczacze powietrza.

Rok temu apelowaliśmy za pomocą listów i mediów do dyrekcji zagłębiowskich przedszkoli o kontrolowanie jakości powietrza i nie wychodzenie na spacery gdy jakość powietrza nie jest dobra. W tym roku idziemy krok dalej, przygotowaliśmy tablice edukacyjne – wskaźniki smogu – i rozesłaliśmy tradycyjną pocztą do wszystkich żłobków i przedszkoli w regionie.

Dzięki nim placówki te mogą na bieżąco informować personel, dzieci oraz rodziców o jakości powietrza na zewnątrz. Jakość powietrza określana jest na podstawie stężenia w powietrzu szkodliwego pyłu zawieszonego PM10, którego średniodobowe stężenie nie powinno przekraczać 50 μg/m3.  Dla łatwej identyfikacji jakości powietrza na tablicach wskaźnikach smogu na białym polu wystarczy umieścić wymienne „wkłady” w postaci odpowiednio przyciętych i przypinanych np. pinezkami kolorowych kartek: zielona, żółta, czerwona i czarna. Informacje aktualnym stanie powietrza i stężeniu szkodliwego pyłu zawieszonego PM10 można znaleźć między innymi na stronach monitorującej w regionie jakość powietrza instytucji: Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska: http://powietrze.katowice.wios.gov.pl/ .  Bardzo wygodne jest pobranie na telefon komórkowy jednej z aplikacji mobilnych: JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE, KANAREK, SMOGOSMOK lub ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA KRK, dzięki którym w jasny i przejrzysty sposób mogą Państwo codziennie i szybko sprawdzić bieżący stan jakości powietrza w regionie. Zachęcamy do korzystania z wskazań monitoringu stanu powietrza i organizowaniu wyjść dzieci tak, by uniknąć narażania dzieci na niebezpieczeństwo związane z przebywaniem na zewnątrz kiedy przekroczona jest bezpieczna dla zdrowia norma szkodliwego pyłu zawieszonego PM10

Poza dwiema sieciami sprzedaży kotłów: Castoramą i Instal Konsorcjum żadna z zaproszonych przez UNGC sieci sprzedaży nie zdecydowała się na spotkanie związane z zaniechaniem sprzedaży „kopciuchów” – najgorszych kotłów na węgiel.

6 listopada w siedzibie UNGC odbyło się spotkanie dotyczące Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe. Global Compact Network Poland wraz z Polskim Alarmem Smogowym i Warszawą bez Smogu zaprosiły do dialogu przedstawicieli sklepów, hurtowni i firm sprzedających na polskim rynku urządzenia grzewcze.

Pierwszy termin spotkania wyznaczono na 12 października, jednak spośród 19 zaproszonych największych na polskim rynku podmiotów (Leroy Merlin, Castorama, Praktiker, Obi, PSB-Mrówka, Brico Marche, Grupa ABG, Grudnik, HTI BP, Sanpol, Grupa SBS, Grupa PHI, Onninen, Hydrosolar, Bims Plus, Instal Konsorcjum, Tadmar, Instalbud, Vinsar) na pierwsze zaproszenie odpowiedziały jedynie Castorama, Leroy Merlin, Hurtownie Grupy SBS oraz Instal Konsorcjum, za co dziękujemy.

Zdecydowano o przesunięciu terminu spotkania na 6 listopada, co jednak nie wpłynęło na większą liczbę zainteresowanych podjęciem dyskusji. Na tym spotkaniu 6 listopada obecni byli jedynie przedstawiciele Castoramy oraz Instal Konsorcjum.

Na spotkaniu przedstawiciele Global Compact Network Poland, Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy bez Smogu rozmawiali z przedstawicielami Castoramy i Instal Konsorcjum o tym co wspólnie można przedsięwziąć, by do polskich odbiorców nie trafiały urządzenia pozaklasowe, niespełniające odpowiednich norm jakościowych i o tym jak podnieść nie tylko świadomość konsumentów, ale też sprzedających. Zarówno Castorama, jak i Instal Konsorcjum w swojej ofercie takich produktów nie posiadają. Castorama zaprezentowała swoje wewnętrzne działania, które podejmuje w tym zakresie: jak zmiana oferty sprzedażowej, odpowiednie informacje i oznaczenia na produktach, czy szkolenia dla pracowników.

Global Compact Network Poland jako platforma ONZ dedykowana współpracy z biznesem, wraz Polskim Alarmrm Smogowym i Warszawą bez Smogu wyszły firmom naprzeciw i zdecydowały się stworzyć przestrzeń do rozmowy na tak ważny temat, który dotyczy nie tylko ich oferty sprzedażowej, ale ma bezpośredni wpływ na jakość powietrza w polskich miastach.

Jesteśmy głęboko przekonani – powiedział Kamil Wyszkowski z UNGC- że istnieje ogromna potrzeba rozmowy na temat rozporządzenia i jego stosowania i naszym zdaniem zaproszone na spotkanie podmioty są do tego właściwymi partnerami. Brak odzewu i reakcji na zaproszenie z naszej strony uznajemy za wysoce rozczarowujący w świetle deklarowanych przez firmy standardów etycznych w obszarze prowadzonej przez nie działalności biznesowej.