Warszawski obwarzanek truje wieczorami – pomiary Polskiego Alarmu Smogowego

Antysmogowi aktywiści skupieni wokół Polskiego Alarmu Smogowego zbadali jak wygląda zimowe powietrze w obwarzanku warszawskim. Pomiary wykazały wieczorne stężenia pyłów PM10 kilkukrotnie wyższe od tych występujących w centrum Warszawy.

Badania prowadzono od 11 stycznia do 9 marca 2021 r. w ośmiu miejscowościach: Otwocku, Nowym Dworze Mazowieckim, Brwinowie, Chotomowie, Milanówku, Zielonce, Sulejówku i Błoniu.

W czterech miejscowościach (Otwock, Chotomów, Brwinów i Milanówek) średnie stężenie z pomiaru PM10 było wyższe niż średnia dla Warszawy. W pozostałych natomiast odnotowano średnie niższe niż dla Warszawy. We wszystkich miejscowościach w godzinach wieczornych i nocnych zanieczyszczenie powietrza było dużo wyższe niż w stolicy.

Z pomiarów wynika, że np. w Chotomowie 5 lutego średnie stężenie PM10 (godz. 21) wyniosło 215 ug/m3 i było 6-krotnie wyższe niż w centrum Warszawy. Podobnie Brwinów, gdzie 6 lutego zmierzono stężenie osiągające aż 306 ug/m3 (19:00), które przewyższało warszawskie pomiary aż 7.5-krotnie! Według szacunków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Brwinowie działa około 1750 kotłów na paliwa stałe, a w gminie Jabłonna (Chotomów) ok. 2200. Większość z nich to „kopciuchy”. Zbliżona sytuacja występuje w pozostałych miejscowościach.”. Na przykład w Otwocku na wymianę czeka szacunkowo 2581 kotłów, w Zielonce -1660 czy Nowym Dworze – 1740. Szacuje się, że w warszawskim obwarzanku działa łącznie około 35-40 tys. przestarzałych kotłów, „kopciuchów”. Według obowiązującego prawa kotły te powinny zostać zlikwidowane najpóźniej do 31 grudnia 2022 r.

Potwierdziły się nasze obawy – mówi Paulina Mroczkowska z Legionowskiego Alarmu Smogowego – w okresie grzewczym jakość powietrza w godzinach wieczornych i nocnych jest fatalna. Porównanie Warszawy i ośmiu miejscowości z obwarzanka warszawskiego, w których badaliśmy stężenie pyłu PM10 wypada na niekorzyść przedmieść. Właściwie we wszystkich opomiarowanych miejscowościach odnotowaliśmy wysokie stężenia w godzinach wieczornych. Rekordem było stężenie średniogodzinne ponad siedmiokrotnie wyższe niż w centrum Warszawy. To oczywiście efekt ogrzewania domów starymi kotłami na węgiel i drewno.

Największym sukcesem kampanii pomiarowej smogu w podwarszawskich gminach jest zainteresowanie miejscowych urzędników i samorządowców problemem – powiedziała Sylwia Jedyńska z Warszawy Bez Smogu – Temat smogu stał się zauważalny przez lokalne władze a sami urzędnicy zwracają się z prośbą o propozycje rozwiązań, konsultują pomysły, wyrażają chęć spotkań i dyskusji nad rozwiązaniami np. Gmina Błonie. Na całym Mazowszu mamy niecałe 2 lata na wymianę starych pieców bez tabliczek znamionowych. Problem zanieczyszczenia powietrza w okresie zimowym dotyczy zwłaszcza małych miejscowości w obwarzanku Warszawy, gdzie wymiana pieców dopiero się rozpoczyna lub przebiega zbyt wolno.

Pomiary wykonali aktywiści lokalnych alarmów smogowych: Warszawy Bez Smogu, Legionowskiego Alarmu Smogowego, Nowodworskiego Alarmu Smogowego i Milanowskiego Alarmu Smogowego.

Marzec 2021

1. Zakończyła się akcja „Zobacz czym oddychasz”.
2. Polski Alarm Smogowy oraz Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska przeprowadziły przy wsparciu Gościa niedzielnego kampanię „Bóg daje życie, smog je odbiera”.
3. Od 2014 roku liczba używanych w Polsce „kopciuchów” spadła o około 800 tys. sztuk. Takie kotły wciąż dymią jednak w prawie 3 milionach domów.
4. W podkrakowskiej gminie Zabierzów przyjęto rezolucję dotyczącą wprowadzenia zakazu palenia węglem od 2029 roku.
5. Pierwsze banki będą wkrótce współpracować przy realizacji programu “Czyste Powietrze”.
6. W ostatnich latach odnotowano poprawę jakości powietrza.

Masz problem z odczytaniem tej wiadomości? Zobacz ją w przeglądarce.
Polski Alarm Smogowynewsletter
Marzec 2021
Zakończyła się akcja „Zobacz czym oddychasz”.
Antysmogowe instalacje przedstawiające model ludzkich płuc ustawiane przez Polski Alarm Smogowy pokazały jakim powietrzem oddychaliśmy przez ostatnie cztery miesiące. Czarny osad zanieczyszczeń pojawił się we wszystkich miejscowościach, w których ustawiono „oddychający” model ludzkich płuc i filtrujący zanieczyszczenia z powietrza.

Więcej przeczytasz na stronie Polskiego Alarmu Smogowego: https://www.polskialarmsmogowy.pl/polski-alarm-smogowy/aktualnosci/szczegoly,czarne-polskie-powietrze–antysmogowa-instalacja-pokazala-czym-oddychamy,1642.html

Polski Alarm Smogowy oraz Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska przeprowadziły przy wsparciu Gościa niedzielnego kampanię „Bóg daje życie, smog je odbiera”.
Dzięki temu wiedza o smogu trafiła do 8 tys. parafii w Polsce.

Więcej: https://www.polskialarmsmogowy.pl/polski-alarm-smogowy/aktualnosci/szczegoly,w-najblizsza-niedziele-final-kampanii-bog-daje-zycie–smog-je-odbiera,1644.html

Od 2014 roku liczba używanych w Polsce „kopciuchów” spadła o około 800 tys. sztuk. Takie kotły wciąż dymią jednak w prawie 3 milionach domów.
Stan energetyczny budynków jest nadal zły. Bardzo niska jest świadomość wymogów

wprowadzanych przez uchwały antysmogowe. Tylko 14 procent pytanych wie, kiedy

zacznie obowiązywać zakaz używania starych pieców.

Więcej: https://smoglab.pl/domy-jednorodzinne-w-polsce-zrodla-grzewcze-stan-energetyczny-priorytety-inwestycyjne-skrot-raportu

W podkrakowskiej gminie Zabierzów przyjęto rezolucję dotyczącą wprowadzenia zakazu palenia węglem od 2029 roku.

Pomysł zyskał poparcie wójt Elżbiety Burtan i zabierzowsckich radnych. Ostatecznie o zmianie prawa muszą jednak zadecydować władze wojewódzkie. Więcej w serwisie SmogLab.pl: https://smoglab.pl/smog-w-zabierzowie-zakaz-palenia-weglem-od-2029-roku/

Pierwsze banki będą wkrótce współpracować przy realizacji programu “Czyste Powietrze”.

Więcej: https://smoglab.pl/banki-ktore-pomoga-w-realizacji-programu-czyste-powietrze/
W ostatnich latach odnotowano poprawę jakości powietrza.
Podkreślają to politycy, ministrowie i włodarze miast. Czy zatem czystsze powietrze zawdzięczamy antysmogowej polityce, czy może mamy cieplejsze i bardziej wietrzne zimy? Wreszcie mamy odpowiedź. Znajdziemy ją w najnowszym raporcie European Clean Air Center.

Więcej: https://www.polskialarmsmogowy.pl/polski-alarm-smogowy/aktualnosci/ szczegoly,raport-co-oczyszcza-polskie-powietrze–ludzie-czy-pogoda,1645.htm

SmogLab założyliśmy go w 2016 roku, kiedy o smogu mówiło się tylko Krakowie. Naszą pierwszą misją było więc to, by edukować o tym gigantycznym problemie naszego środowiska. Dziś to jeden z najważniejszych polskich serwisów poświęconych tej tematyce. Serwis częściowo utrzymuje się z wpłat od czytelników.
Można go wesprzeć tutaj: https://smoglab.pl/wesprzyj-smoglab/

Polski Alarm Smogowy
biuro@polskialarmsmogowy.pl
kom: 731 764 909
Newsletter został wysłany przez Krakowski Alarm Smogowy z siedzibą przy ul. Felicjanek 10/6, 30-104 Kraków KRS 0000491120. Otrzymałeś(aś) go, gdyż jesteś zapisany(a) na newsletter Polskiego Alarmu Smogowego, wysyłany do osób zainteresowanych walką o czyste powietrze w Polsce. Jeśli ta tematyka jest Ci bliska, nie musisz nic robić. Gwarantujemy, że Twoje dane nie zostaną nikomu udostępnione. Mamy nadzieję, że lubisz nasze newslettery. Jeśli natomiast nie chcesz otrzymywać takich informacji kliknij tutaj aby się wypisać.

Rząd nie wykorzystuje szansy na walkę ze smogiem – PAS ocenia Krajowy Plan Odbudowy

Polski Alarm Smogowy krytycznie ocenia projekt Krajowego Planu Odbudowy. Kwota przewidziana na ocieplenie domów i walkę ze smogiem powinna być trzykrotnie wyższa i sięgnąć 10 mld Euro. W zaproponowanej przez rząd wersji, KPO nie zapewnia nawet koniecznego finansowania na realizację rządowego programu Czyste Powietrze.

Krajowy Plan Odbudowy mógłby rozwiązać problem smogu w Polsce, jednocześnie znacząco poprawiając standard energetyczny polskich domów – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. – Niestety, polski rząd tej szansy nie dostrzega. Przez to dalej będziemy oddychać toksycznymi i rakotwórczymi pyłami – dodaje Guła.

Widać wyraźny rozdźwięk pomiędzy potrzebami obywateli, a propozycjami zawartymi w projekcie KPO. Krajowy Plan Odbudowy zapewnia zaledwie 3,2 mld Euro na termomodernizację i wymiany kotłów w domach jednorodzinnych i wielorodzinnych. Według Banku Światowego zapotrzebowanie na fundusze unijne na realizację samego Programu Czyste Powietrze przekracza 8 mld Euro. Duże potrzeby modernizacyjne są również w budownictwie wielorodzinnym. W tym zasobie wciąż znajduje się kilkaset tysięcy mieszkań ogrzewanych piecami węglowymi, a wiele starych budynków wymaga gruntownej termomodernizacji w celu zmniejszenia rachunków za energię.

Rząd zapomniał o modernizacji budynków wielorodzinnych, a przecież w tym zasobie znajduje się połowa polskich gospodarstw domowych. Wiele wspólnot nie ma wystarczających środków na podjęcie modernizacji energetycznej swoich budynków” – mówi Guła. Nie wiadomo jaką część z 3,2 mld Euro rząd planuje przeznaczyć na budynki wielorodzinne, jednak z zapowiedzi Ministerstwa Klimatu i Środowiska wynika, że większość tej kwoty ma skonsumować program Czyste Powietrze. Oznacza to, że dla budynków wielorodzinnych, których obsługę prowadzi Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach Funduszu Termomodernizacji i Remontów, pozostanie niewielka kwota.

Polski Alarm Smogowy postuluje przeznaczenie w ramach KPO 10 mld EUR na modernizację energetyczną budynków. 4 mld Euro z tego budżetu powinno zostać przeznaczone na program Czyste Powietrze, pozostała kwota powinna wspierać modernizację energetyczną budynków wielorodzinnych, budynków użyteczności publicznej oraz energooszczędne budownictwo społeczne. Dodatkowe środki na program Czyste Powietrze powinny zostać zabezpieczone również w Funduszu Spójności, tak aby wsparcie unijne dla programu wyniosło 8 mld Euro, czyli tyle co deklarował pierwotnie rząd.

PAS podkreśla, że zgodnie z uchwałami antysmogowymi obowiązującymi już w 14 województwach w najbliższych latach należy zlikwidować 2,7 mln przestarzałych kotłów na węgiel i drewno, tymczasem KPO przewiduje wsparcie dla zaledwie 860 tys. domów jednorodzinnych.

Dużym mankamentem KPO jest brak opisu reform wspierających działania antysmogowe i modernizację energetyczną polskich budynków:

– Nie zaprezentowano reform w zakresie wsparcia najuboższych gospodarstw domowych, które w chwili obecnej są w rzeczywistości wykluczone z rządowych programów takich jak Czyste Powietrze;

– Nie zaproponowano zatrzymania wsparcia dla nowych kotłów spalających węgiel w ramach programu Czyste Powietrze i innych programów publicznych. Kontynuacja takiego finansowania jest niezgodna z celami Polityki Energetycznej Państwa, która zakłada odejście od spalania węgla w gospodarstwach domowych w miastach do 2030 roku;

– Nie zaproponowano obowiązkowych norm dla pelletu drzewnego oraz nowelizacji przepisów regulujących jakość sprzedawanego węgla.

Krajowy Plan Odbudowy powinien stanowić nie tylko zbiór celów, na które zostaną wydane środki unijne, ale również nakreślać reformy w obszarze modernizacji budynków i ochrony powietrza. Obecny projekt KPO takich reform nie proponuje.

Stanowisko PAS dot. Krajowego Programu Odbudowy można pobrać TUTAJ:

Raport: Co oczyszcza polskie powietrze – ludzie czy pogoda?

W ostatnich latach odnotowano poprawę jakości powietrza. Podkreślają to politycy, ministrowie i włodarze miast. Czy zatem czystsze powietrze zawdzięczamy antysmogowej polityce, czy może mamy cieplejsze i bardziej wietrzne zimy? Wreszcie mamy odpowiedź. Znajdziemy ją w najnowszym raporcie European Clean Air Center.

Badacze ECAC wzięli pod uwagę miasta, w których prowadzono zarówno pomiary meteorologiczne jak i jakości powietrza sięgające wstecz aż do 2008. „To pierwsze tego typu badanie – mówi jeden z autorów raportu, Łukasz Adamkiewicz – Zależało nam na sprawdzeniu jakie czynniki najmocniej wpływają na powietrze, którym oddychamy. Inaczej mówiąc – co oczyszcza polskie powietrze, działania antysmogowe takie jak likwidacja kopcących kotłów na węgiel i drewno lub ograniczanie ruchu samochodów, czy może raczej zmiana pogody? Wszyscy przecież zauważamy lżejsze, cieplejsze zimy, a każdego roku klimatolodzy donoszą o kolejnych rekordach ciepła. Ciekawiło nas czy ma to wpływ na jakość powietrza.”

Co więc oczyszcza powietrze w polskich miastach – ludzie czy pogoda? Z raportu wynika, że w prawie wszystkich analizowanych miastach odnotowano spadek stężeń pyłów PM10. Na poprawę wpłynęła zarówno likwidacja kotłów na węgiel i drewno jak i zmiany pogodowe. Gdy jednak badacze odjęli wpływ pogody okazało się, że wymiana „kopciuchów” poprawiła jakość powietrza tylko tam, gdzie prowadzone są intensywne działania antysmogowe.

Najwyższą zmianę wywołaną działaniami antysmogowymi odnotowano w Krakowie (zmniejszenie stężania PM10 aż o 22,9 µg/m3) i Zakopanem (zmniejszenie o 13,4 µg/m3). Natomiast w Warszawie (ul. Wokalna) i Gdańsku (ul. Wyzwolenia) jakość powietrza… pogorszyła się (odpowiednio wzrost stężenia o 3,3 µg/m3 i 5,1 µg/m3). Te dwie lokalizacje pogorszenie jakości powietrza zawdzięczają aktywności ludzi, która przyczyniła się w nich do zwiększenia stężeń pyłów PM10.

Pierwsza pozycja Krakowa nie powinna dziwić. W ciągu ostatnich lat (2016-2019) zlikwidowano tam ponad 18 tysięcy „kopciuchów”, w Warszawie w tym samym okresie – niecałe dwa tysiące. Zdaniem badaczy: Ten zauważalny spadek zanieczyszczeń (w Krakowie) stanowi mocny dowód na skuteczność przeprowadzonej w stolicy Małopolski eliminacji spalania paliw stałych w paleniskach gospodarstw domowych.”

Pogorszenie się powietrza na stacji pomiarowej w Gdańsku według badaczy przypuszczalnie związane jest ze zwiększonym ruchem w porcie morskim. Ciekawa jest poprawa jakości powietrza w Zakopanem (spadek stężenia o ponad 13,4 µg/m3) i na stacji mierzącej zanieczyszczenia komunikacyjne w Warszawie (spadek o 5,6 µg/m3). Również w Gdańsku na stacji mierzącej jakość powietrza pośród zabudowy jednorodzinnej (ul. Kaczeńce) odnotowano lekką (4.7 µg/m3) poprawę.

Badacze podsumowują: „Biorąc pod uwagę działania, które doprowadziły do osiągnięcia najlepszego rezultatu w tej analizie, czyli likwidacja palenisk na paliwa stałe w Krakowie, należy zwiększyć wysiłki w tempie wymiany kotłów w całym kraju.”

Zmiany klimatu i związane z nimi cieplejsze zimy sprawiły, że oddychamy nieco lepszym powietrzem. Nie należy jednak liczyć zanadto na ten efekt. Z badania wynika, że najwyższą poprawę jakości powietrza osiągnięto w mieście, w którym prowadzona jest najambitniejsza polityka antysmogowa w Polsce.

W badaniu uwzględniono dane do 2019 r. ze względu na brak zweryfikowanych pomiarów jakości powietrza za rok 2020.

Autorzy raportu: Łukasz Adamkiewicz, Dominika Mucha, Magdalena Cygan

RAPORT DO POBRANIA TUTAJ: https://polskialarmsmogowy.pl/files/artykuly/2452.pdf

W najbliższą niedzielę finał kampanii „Bóg daje życie – smog je odbiera”

W najbliższą niedzielę finał kampanii „Bóg daje życie – smog je odbiera”

Już w najbliższą niedzielę odbędzie się finał akcji „Bóg daje życie – smog je odbiera” organizowanej przez Polski Alarm Smogowy i Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska przy wsparciu Gościa Niedzielnego. Do ponad 8 tysięcy polskich parafii trafią materiały informujące o problemie zanieczyszczenia powietrza.

Każdego roku w Polsce smog przyczynia się do przedwczesnej śmierci blisko 50 tysięcy osób. Niestety, jak wynika z badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego, świadomość na temat przepisów antysmogowych i wynikających z nich obowiązków spoczywających na użytkownikach starych pieców na węgiel i drewno jest wciąż bardzo niska[1].

Z przekazem chcemy trafić do wszystkich, którzy wciąż korzystają z przestarzałych kotłów na węgiel i drewno, a przez to przyczyniają się do fatalnej jakości powietrza w ich okolicy. Wiele osób nie wie, że w ich województwach obowiązują uchwały antysmogowe i muszą wymienić stare źródło ciepła. Mieszkańcy nie wiedzą też, iż funkcjonuje Program Czyste Powietrze, który zakłada wsparcie finansowe dla osób decydujących się na wymianę starego kotła czy ocieplenie swojego domu. W  ramach tej kampanii próbujemy to zmienić i pokazać jak można zadbać o czyste powietrze – mówi Magdalena Kozłowska z Polskiego Alarmu Smogowego.

Plakaty trafiają do parafii głównie za pośrednictwem Gościa Niedzielnego. W dystrybucji materiałów biorą jednak udział także wolontariusze, których można będzie spotkać przed wybranymi kościołami. Do polskich parafii trafi w sumie blisko 10 tysięcy plakatów i 15 tysięcy ulotek. W wielu z nich odczytane będą również specjalne ogłoszenia na temat zanieczyszczenia powietrza.  

Kampania jest częścią programu Światowego Ruchu Katolików na rzecz Środowiska pn. „Zielone parafie” objętego patronatem Konferencji Episkopatu Polski. Celem programu “Zielone parafie” jest włączenie wiernych we wdrażanie praktycznych zmian w funkcjonowaniu parafii, dzięki którym będą one bardziej ekologiczne. Założenia programu opierają się na ekologii integralnej w duchu encykliki Laudato si’ papieża Franciszka, skierowanej do “wszystkich ludzi dobrej woli”.

Wciąż można zaangażować się w akcję i pobrać materiały do wykorzystania w najbliższą niedzielę: http://zieloneparafie.pl/materialy/.

Smogowi rekordziści 2024. Smog rośnie, w czołówce małe miasta

Polski Alarm Smogowy opublikował najnowszy ranking smogowych rekordzistów za rok 2024. Pierwsze miejsce we wszystkich trzech kategoriach zajęła Nowa Ruda. W tym dolnośląskim mieście...

Ile zapłacimy za ogrzewanie domu? Nowy raport Polskiego Alarmu Smogowego

Polski Alarm Smogowy sprawdził roczne koszty ogrzewania domów w Polsce, posługując się najnowszymi cenami paliw i nośników energii z września 2025 roku. Analiza dla...

Polska w zdrowej atmosferze – konferencja w Krakowie

Już od 10 lat Małopolska działa na rzecz czystszego powietrza. Dzięki projektowi LIFE „Małopolska w zdrowej atmosferze” udało się osiągnąć ogromny postęp – a...

Nie chcemy smogu w miastach – Polacy dają wytyczne rządzącym

Zaskakujące wyniki największego badania świadomości smogowej w Polsce: większość mieszkańców dużych miast dostrzega zgubny wpływ starych samochodów na jakość powietrza i popiera tworzenie Stref...

Koniec kopciuchów coraz bliżej – tylko 100 dni na wymianę

Tylko sto dni zostało posiadaczom pozaklasowych kotłów na węgiel i drewno na ich wymianę. Zgodnie z uchwałą antysmogową, od 1 stycznia 2026 roku korzystanie...

Polska w połowie drogi między smogiem a czystym powietrzem?

Niemal wszyscy Polacy podzielają pogląd, że oddychanie zanieczyszczonym powietrzem jest szkodliwe dla zdrowia. Równocześnie ponad połowa obywateli uważa, że państwo robi za mało, by...