Najnowszy ranking Programu Czyste Powietrze pokazuje jak wymieniano kotły w czwartym kwartale 2021 r. Ranking wygrała gmina Jejkowice z woj. śląskiego, które jest liderem wymiany „kopciuchów” w Polsce. W pierwszej trzydziestce najaktywniejszych gmin aż 25 jest ze Śląska. W czołówce znalazło się również śląskie uzdrowisko: Goczałkowice-Zdrój. W rankingu ujęto 2477 polskich gmin.

Zwycięzcą w rankingu w czwartym kwartale 2021 r. jest gmina Jejkowice z woj. śląskiego. Województwo to z 25 gminami w pierwszej trzydziestce badania, przewodzi jako gmina, w której składana jest największa liczba wniosków na likwidację tzw. „kopciuchów” oraz docieplenie domu. To kolejny kwartał, w którym to właśnie to województwo przoduje. Na uwagę zasługuje również fakt, iż w czołówce rankingu biorącego pod uwagę wszystkie polskie gminy już po raz drugi znalazło się śląskie uzdrowisko: Goczałkowice-Zdrój (miejsce 18). Najwięcej wniosków do programu złożono natomiast w Rybniku (806 w IV kwartale 2021 oraz ponad 4600 od początku funkcjonowania programu). Widać tu wyraźny wpływ aktywnych działań włodarzy miasta i mieszkańców oraz lokalnych aktywistów antysmogowych.

– Cieszy mnie taka aktywność gmin z woj. śląskiego – mówi Andrzej Guła, lider PAS – w tym województwie od 1 stycznie tego roku Uchwała Antysmogowa zakazała użytkowania „kopciuchów” wyprodukowanych przed 2007 rokiem. Widać, że zapisy Uchwały dla woj. śląskiego są dobrym motywatorem do likwidacji takich pozaklasowych kotłów. Mieszkańcy tego regionu w 65% popierają wprowadzenie zakazu spalania węgla na terenie tego województwa.

Niestety podobnego zaangażowania nie widać wśród gmin woj. podkarpackiego, w którym tak jak w woj śląskim obowiązuje identyczny zakaz użytkowania „kopciuchów”. W pierwszej setce nie ma ani jednej gminy z tego województwa.

Wśród gmin, w których w IV kwartale zeszłego roku złożono najmniej wniosków znajdują się m.in znane miejscowości wypoczynkowe, na przykład Krynica Morska (0 wniosków), Świeradów-Zdrój (0) czy Międzyzdroje (1). Niewiele lepiej jest w niektórych miastach wojewódzkich: Olsztyn (32 wnioski), Szczecin (41) czy Gdańsk (54), choć często większe miasta oferują własne programy dotacyjne. Ranking za ostatni kwartał zeszłego roku pokazuje dużo większą popularność programu w małych gminach. W pierwszej setce najaktywniejszych widzimy głównie gminy poniżej 20 000 mieszkańców.

Program Czyste Powietrze rozpoczął działanie we wrześniu 2018 roku, kiedy złożono 25519 wniosków. W kolejnych latach złożono odpowiednio 85368 wniosków (2019) i 83801 (2020). Rekordowy okazał się rok 2021, kiedy złożono 184 267 wniosków o wymianę kotła. Zgodnie z planem Programu Czyste Powietrze docelowa liczba składanych wniosków powinna wynosić co najmniej 300 000 wniosków rocznie, tak aby w ciągu dziesięciu lat trwania programu sfinansowano wymianę 3 milionów „kopciuchów”.

Opublikowany ranking za IV kwartał 2021 r. będzie brany pod uwagę przy pierwszym, rocznym podsumowaniu (przypominamy, że ranking obejmie okres od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r.), dzięki któremu poznamy najaktywniejsze gminy w programie „Czyste Powietrze”, dla których NFOŚiGW przewidział bonusy finansowe o łącznej wartości 16 milionów złotych.

Polski Alarm Smogowy (PAS) wraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zaprezentował nowe informacje dotyczące liczby składanych wniosków w programie „Czyste Powietrze” w 2477 gminach w Polsce. Najnowsze dane obejmują IV kwartał 2021 roku i można je sprawdzić przez specjalną wyszukiwarkę dostępną na stronie polskialarmsmogowy.pl/ranking oraz czystepowietrze.gov.pl.

Opublikowany ranking oparty jest o liczbę wniosków złożonych w gminie i liczbę budynków jednorodzinnych. Ranking obejmuje aktywność gmin w czwartym kwartale poprzedniego roku (od 1 października do 31 grudnia 2021 r.) i powstał przy współpracy NFOŚiGW, PAS i Banku Światowego.

Rusza druga edycja kampanii społecznej “Bóg daje życie – smog je odbiera” organizowanej przez Światowy Ruch Katolików na rzecz Środowiska i Polski Alarm Smogowy we współpracy z “Przewodnikiem Katolickim.” Organizatorzy zamierzają dotrzeć do miejscowości, w których informacje o zanieczyszczeniu powietrza pojawiały się rzadko, a ich mieszkańcy często nieufnie patrzyli na ekologię. Dzięki kampanii plakaty informacyjne podejmujące problem jakości powietrza trafią do parafii i wspólnot w całej Polsce.

“Dbanie o jakość powietrza to praktyczne realizowanie w swoim życiu przykazania “nie zabijaj”. To po prostu ochrona życia. – mówi Piotr Abramczyk, Prezes Fundacji Światowego Ruchu Katolików na rzecz Środowiska w Polsce. – Widzimy duże zaangażowanie naszych Animatorów Laudato Si’ i wspólnot tworzących ruch Zielonych Parafii. W poprzedniej edycji kampanii, informacje dotyczące praktycznych sposobów walki ze smogiem trafiły do 8 000 parafii w całej Polsce. W tym roku, dzięki wsparciu “Przewodnika Katolickiego” a także “Gościa Niedzielnego” powtórzymy ten wynik. Ponadto do ponad 1000 parafii trafią plakaty informujące, gdzie można zgłosić się po dofinansowanie na wymianę pieca czy ocieplenie budynku. Towarzyszyć temu będą także wspólne modlitwy wiernych w intencji ochrony Bożego stworzenia, czy specjalne ogłoszenia parafialne. Ponad 800 plakatów trafi też do Alarmów Smogowych w różnych miejscach w Polsce – dodaje Abramczyk

Kampania zwraca uwagę na problem zanieczyszczenia powietrza, z powodu którego rocznie umiera przedwcześnie prawie 50 000 Polek i Polaków. Jednocześnie kampania wskazuje na praktyczne rozwiązania umożliwiające troskę o jakość powietrza i podkreśla troskę o zdrowie i domowy budżet informując o dofinansowaniu na wymianę pieców i ocieplenie budynków.

“Dzięki wieloletnim staraniom Polskiego Alarmu Smogowego oraz lokalnych aktywistek i aktywistów, w 2018 roku uruchomiono ogólnopolski Program Czyste Powietrze wspierający wymianę przestarzałych źródeł ciepła i termomodernizację domów – mówi Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego. – W ramach Programu można ubiegać się o wsparcie finansowe wynoszące, w zależności od dochodów, nawet do 69 tys. złotych do 90% kosztów inwestycji). W czasach rosnących cen energii warto zadbać o ocieplenie domu i tym samym obniżenie domowych rachunków”.

Polski Alarm Smogowy sprawdził ceny węgla, pelletu i drewna kawałkowego w 32 składach we wszystkich województwach. W styczniu 2022 węgiel był droższy średnio aż o 60% niż w tym samym okresie rok wcześniej. Średnia cena pelletu również wzrosła o niemal 60%, natomiast drewno kawałkowe podrożało średnio o 40%. W związku z rosnącymi cenami wszystkich nośników energii PAS apeluje do Premiera Morawieckiego o jak najszybsze wdrożenie programu wspierającego ocieplenie domów oraz przywrócenie korzystnego systemu rozliczeń dla fotowoltaiki.

Na zlecenie Polskiego Alarmu Smogowego pracownicy CEM Instytutu Badań Rynku i Opinii Publicznej sprawdzili wzrost cen węgla, na przykładzie gatunku orzech klasa 1. Jeszcze rok temu za tonę takiego węgla trzeba było średnio zapłacić zaledwie 880 złotych. „Zaledwie” na tle dzisiejszych cen – bo tani orzech kosztuje 1260 złotych za tonę, średnia cena wynosi nieco ponad 1400 zł, a najwyższą odnotowaną przez CEM ceną było 1760 złotych. Średnio zapłacimy o 60 proc. więcej niż rok temu.

Równie znacząco wzrosły ceny pelletu drzewnego – średnia cena rok temu wynosiła 918 zł za tonę, a obecnie trzeba zapłacić aż 1460 zł. Co więcej sprzedawcy na składach często informowali o niskiej dostępności tego paliwa. Spowodowane jest to coraz większą popularnością kotłów na pellet drzewny, które dotowane są w ramach programów rządowych i samorządowych. Mocno wzrosła także cena drewna kominkowego, o około 40% w przeciągu roku.

W związku z galopującymi cenami praktycznie wszystkich nośników energetycznych (węgla, gazu, energii elektrycznej i biomasy) Polski Alarm Smogowy wystosował dziś apel do Premiera Mateusza Morawieckiego o pilne działania rządu na rzecz poprawy efektywności energetycznej budynków w Polsce oraz przywrócenie korzystnego systemu rozliczeń dla prosumentów.

„Najlepszą tarczą przed rosnącymi cenami energii jest poprawa efektywności energetycznej budynków, a więc zmniejszenie ilości energii, która jest potrzebna żeby je ogrzać, bez względu na rodzaj używanego paliwa” – mówi Andrzej Guła, lider PAS. „Większe wsparcie do ocieplenia domów nie tylko obniży rachunki za ogrzewanie, ale również pomoże w walce ze smogiem i poprawi niezależność energetyczną Polski. Najtańsze, najbezpieczniejsze i najbardziej ekologiczne paliwo to takie, którego nie musimy spalać” dodaje Guła.

Jak pokazują badania Polskiego Alarmu Smogowego, ponad 30% budynków jednorodzinnych w Polsce nie posiada żadnego ocieplenia ścian zewnętrznych, a kolejne 40% ma niski bądź bardzo niski stan ocieplenia przegród (ścian i stropów).

W związku z tym Polski Alarm Smogowy apeluje do Premiera między innymi o:

• – przygotowanie programu zwiększającego efektywność energetyczną w budynkach wielorodzinnych (poprzez dokapitalizowanie i usprawnienie działania Funduszu Termomodernizacji i Remontów);
• – wzmocnienie inwestycji na rzecz efektywności energetycznej w budynkach jednorodzinnych;
• – wypracowanie mechanizmów przywracających korzystne rozliczenia dla prosumentów.

Raport z badania można pobrać TUTAJ

Apel do Premiera Morawieckiego można pobrać TUTAJ