Kujawsko-pomorskie jest jedenastym województwem, w którym przyjęto uchwałę antysmogową. 24 czerwca radni Sejmiku woj. kujawsko-pomorskiego przyjęli uchwałę określającą rodzaje dopuszczonych do użycia paliw stałych oraz terminy likwidacji kotłów grzewczych na węgiel i drewno.

– To dobry sygnał dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego i sukces lokalnych aktywistów antysmogowych – powiedział Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. To z naszej inicjatywy przyjęto pierwszą uchwałę antysmogową w Polsce dla Małopolski, 23 stycznia 2017 r. Udało się wtedy obudzić świadomość nie tylko obywateli ale również radnych sejmiku, którzy uznali, że walka o czyste powietrze to walka ponad podziałami. Jak widać po wynikach głosowania nad uchwałą dla kujawsko-pomorskiego również radni Sejmiku uznali, że poprawa jakości powietrza nie jest sprawą polityczną, ale tym co nas łączy.

Od 1 stycznia 2024 na terenie całego województwa obowiązywać będzie zakaz użytkowania „kopciuchów” – pozaklasowych kotłów na węgiel, a od 1 stycznia 2028 kotłów nie spełniających parametrów klasy 5. Już w nadchodzącym sezonie grzewczym, od 1 września, obowiązywać będzie zakaz spalania węgla brunatnego, flotokoncentratów i mułów oraz mieszanek z ich wykorzystaniem.

To jedenaste województwo, w którym przyjęto uchwałę antysmogową. Obecnie prowadzone są prace nad podobnymi uchwałami w województwach: lubelskim, pomorskim i świętokrzyskim. Jedynie w dwóch województwach: warmińsko-mazurskim i podlaskim nie rozpoczęto pracy nad uchwałami antysmogowymi.

Uchwała dla woj. kujawsko-pomorskiego zakłada okres około 5 lat na likwidację najgorszych kotłów na paliwa stałe, co jest terminem uwzględniającym możliwości techniczne i społeczne. W większości województw przyjęto podobne okresy likwidacji „kopciuchów”. Jedynie uchwała z województwa opolskiego zezwala na bezterminowe użytkowanie pozaklasowych kotłów na węgiel i drewno, co sprawia że w praktyce jest to martwy i bezużyteczny przepis.

fot. Krzysztof Golik

9 czerwca w mieszkańcy gminy Skawina oraz Skawiński Alarm Smogowy zorganizowali protest przeciwko działaniom firmy Valeo, której działanie stało się niezwykle uciążliwe dla mieszkańców miasta.

Kilkaset protestujących osób niosło bannery z hasłami „Dość smrodu z Valeo” wznosząc hasła wzywające fabrykę do inwestowania w dopalanie emitowanych gazów i troskę o środowisko.

Skawiński Alarm Smogowy wystosował apel:

„Apelujemy do władz Gmina Skawina. Apelujemy do Starostwa Powiatowego, Marszałka oraz Wojewody. Apelujemy do Ministra Środowiska. Apelujemy do wszystkich:

ROZWIĄŻCIE TEN PROBLEM, KTÓRY TYLKO NARASTA.

WYEGZEKWUJCIE NATYCHMIAST NA WŁADZACH VALEO DAWNO ZAPOWIEDZIANĄ HERMETYZACJĘ, ALBO ZATRZYMAJCIE UCIĄŻLIWĄ CZĘŚĆ PRODUKCJI DO CZASU ROZWIĄZANIA PROBLEMU!

DOŚĆ SMRODU I ZANIECZYSZCZEŃ Z VALEO!”

Najważniejszym postulatem manifestantów jest modernizacja zakładu Valeo, tak, aby funkcjonowanie firmy nie było uciążliwe dla mieszkańców miasta. Wysunięto dwa postulaty: hermetyzacja zakładu i pełny, codzienny monitoring emisji z Valeo.

Protestujących poparł burmistrz Skawiny, Norbert Rzepisko, który napisał: „Protest mieszkańców Skawiny jest wyrazem zniecierpliwienia brakiem postępów w realizacji umowy społecznej, jaką firma Valeo podpisała z Gminą Skawina w lipcu 2018. Celem tego porozumienia było ograniczenie uciążliwości zapachowych w możliwie najkrótszym czasie. Minął rok i wszyscy niestety obserwujemy brak znaczących postępów w realizacji deklaracji złożonych w 2018 r. Deklaracje podjęcia działań na rzecz czystego powietrza podjąłem także ja osobiście. Podobnie jak Państwo jestem mieszkańcem Skawiny, oddycham tym samym powietrzem i solidaryzuję się z mieszkańcami w proteście.”

Ministerstwo Zdrowia potwierdza stanowisko Polskiego Alarmu Smogowego i chce znaczącego obniżenia progów alarmowania o zanieczyszczeniu powietrza. W porównaniu z wcześniejszymi zamierzeniami Ministerstwa Środowiska rekomendacje Ministra Zdrowia są trzykrotnie ostrzejsze. Rekomendacje przygotował powołany w Ministerstwie Zdrowia zespół specjalistów pod kierownictwem prof. Wojciecha Hanke, krajowego konsultanta w dziedzinie zdrowia środowiskowego.

Z uzasadnienia opublikowanego przez Ministerstwo Zdrowia wynika, że obniżenie progów alarmowania może doprowadzić do zmniejszenia liczby zgonów o około 3 tys. rocznie a liczby hospitalizacji pulmonologicznych i kardiologicznych o ok. 4 tys. osób. To liczby porównywalne z liczbą ofiar wypadków drogowych w Polsce.

Cieszą mnie rekomendacje Ministerstwa Zdrowia – powiedział Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. Od lat mówimy o potrzebie obniżenia progów alarmowania społeczeństwa o zagrożeniu. Rekomendacje zespołu fachowców wreszcie potwierdziły nasze stanowisko. Mamy takie same płuca jak reszta Europejczyków i potrzebujemy takich progów alarmowania jak np. Francja czy Włochy. Stanowisko MZ jest również dlatego istotne, że zespół, który wystawił rekomendacje istnieje przy radzie ds. Zdrowia Publicznego reprezentującej wszystkie ministerstwa i organizacje zdrowia publicznego. Widać szerokie poparcie i konsensus dla obniżenia progów alarmowania. To dobra wiadomość.

Obecnie obowiązujący próg alarmowania wynosi 300 μg/m3, natomiast rekomendacje Ministerstwa Zdrowia mówią o progu alarmowania na poziomie 80 μg/m3. Ustalone w Ministerstwie Zdrowia poziomy są zbliżone do przyjmowanych w UE. Niestety, odmienne stanowisko ogłosił w kwietniu Minister Środowiska Henryk Kowalczyk, który ogłosił plan wprowadzenia dużo wyższych poziomów alarmowania- 250 μg/m3. Nowe rozporządzenie, którego ogłoszenie zaplanowano jeszcze przed sezonem grzewczym musi zostać ogłoszone „w porozumieniu” Ministerstwa Środowiska i Zdrowia. Wymagane więc będą podpisy obydwu ministrów. Obecnie kompromis pomiędzy ministerstwami wydaje się bardzo odległy.

Według szacunków naszego zespołu wynika, że zaproponowane przez Ministra Środowiska progi alarmowania nie doprowadzą do zauważalnej poprawy zdrowia publicznego – powiedział Łukasz Adamkiewicz, członek zespołu badawczego.

Andrzej Guła z PAS dodaje – widzimy, że zaproponowane wcześniej przez Ministerstwo Środowiska „obniżenie” nie ma żadnej wartości merytorycznej. Pozostaje nadzieja, że argumenty Ministerstwa Zdrowia okażą się wystarczająco silne by przystało na nie również Ministerstwo Środowiska.

Krakowski Alarm Smogowy skierował do Minister Przedsiębiorczości i Technologii wniosek o dołączenie do projektu zmian w ustawie o elektromobilności  i paliwach alternatywnych, nad którym pracuje Rada Ministrów, propozycji projektu przygotowanego przez KAS. Chodzi m.in. o doprecyzowanie niejasności, jeśli chodzi o wprowadzanie stref czystego transportu, umożliwienie wprowadzania ograniczeń także mniejszym gminom czy w odniesieniu do pojazdów niespełniających norm emisyjnych.

We wniosku skierowanym do MPiT, Krakowski Alarm Smogowy zwraca uwagę m.in. na niejasności dotyczące tego, kto może, a kto nie może wjeżdżać do stref czystego transportu, a także czy "opłata za wjazd do strefy" może być pobierana jedynie w przypadku wjazdu, a więc przekroczenia granicy strefy, czy również w przypadku poruszania się wyłącznie w jej obrębie.

Za nieuzasadnione KAS uważa m.in. ograniczenie możliwości wprowadzania stref czystego transportu jedynie w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, zwracając uwagę, że duże natężenie ruchu jest problemem także mniejszych ośrodków. Za niezrozumiałe stowarzyszenie uważa ponadto brak możliwości wprowadzenia ograniczeń dla pojazdów niespełniających określonych norm emisyjnych, np. według klasyfikacji Euro I-VI.

Z pełnym wnioskiem skierowanym do Minister Przedsiębiorczości i Technologii można zapoznać się TUTAJ.

Projekt zmian w ustawie jest natomiast dostępny TUTAJ.