Wprowadzenie zakazu spalania węgla w budynkach postuluje dziesięć alarmów smogowych z województwa małopolskiego. Aktywiści apelują o zaostrzenie uchwały antysmogowej i wprowadzenie na terenie ich miejscowości zakazu stosowania węgla, przy uwzględnieniu kilkuletniego okresu przejściowego.

O wprowadzenie zakazu wnoszą alarmy smogowe z: Chełmka, Czernichowa, Krzeszowic, Niepołomic, Nowego Targu, Oświęcimia, Wieliczki, Zabierzowa, Zakopanego i Zielonek. Mieszkańcy apelują do prezydentów, wójtów i burmistrzów, a także do rad miejskich i gminnych.

Apel dziesięciu małopolskich miejscowości wskazuje na rosnącą świadomość problemu smogu oraz niezadowolenie wynikające z braku poprawy jakości powietrza na przestrzeni ostatnich lat.

W uzasadnieniu aktywistów Alarmu Smogowego z Zielonek, niewielkiej miejscowości sąsiadującej z Krakowem, czytamy: „Dotychczas Gmina Zielonki wprowadziła praktycznie wszystkie elementy polityki antysmogowej: wdrożenie rządowego programu „Czyste powietrze”, kampanie i spotkania informacyjne dla mieszkańców, akcje edukacyjne wśród dzieci i młodzieży, dopłaty do wymiany pieców, program dofinansowania termomodernizacji budynków, zakup oczyszczaczy powietrza do samorządowych szkół i przedszkoli. Stworzono sieć monitoringu jakości powietrza. Pomimo realizacji tej polityki, stan powietrza w gminie Zielonki nie uległ żadnej zauważalnej poprawie i nadal jest tragiczny, co pokazują regularnie prowadzone pomiary powietrza. Stan ten utrzymuje się pomimo obowiązywania przepisów tzw. uchwały antysmogowej dla Małopolski, które w naszej gminie nie są wdrażane w wystarczający sposób.”

Aktywiści apelują także, aby nowe poprawione przepisy uwzględniały pilne wprowadzenie zakazu instalacji źródeł ogrzewania na węgiel w nowo powstających budynkach, remontowanych kotłowniach, w których dochodzi do wymiany źródła ogrzewania oraz w przypadku wymiany starych kotłów i pieców węglowych.

Pierwszym miastem, które wprowadziło zakaz spalania węgla w gospodarstwach domowych był Kraków. Również we Wrocławiu i jedenastu dolnośląskich uzdrowiskach obowiązywać będzie podobny przepis od 1 lipca 2028. Do Krakowa i Wrocławia wkrótce dołączą inne miasta. Propozycja wprowadzenia zakazu stosowania węgla została wpisana do projektu uchwały antysmogowej dla Sopotu. Również Racibórz, Sosnowiec, Rybnik oraz Podkowa Leśna na Mazowszu zgłaszają chęć podobnego zakazu. 

Jak twierdzą mieszkańcy, główną przyczyną smogu w sezonie grzewczym jest spalanie węgla, dlatego aby rozwiązać ten problem, należy wprowadzić zakaz stosowania węgla do ogrzewania budynków. Obowiązujące obecnie przepisy antysmogowe nie stwarzają szans na obniżenie szkodliwych stężeń zanieczyszczeń w najbliższej przyszłości. Obecne poziomy oferowanych dotacji, wciąż istniejąca możliwość instalacji pieców węglowych i długie okresy przejściowe na likwidację „kopciuchów” odwlekają w czasie oczekiwaną poprawę jakości powietrza. Tak odległe terminy nie są akceptowane przez lokalne społeczności, których członkowie domagają się zdecydowanych i przede wszystkim skutecznych działań, wzorowanych na przepisach dla miasta Krakowa.