Miniprzewodnik adresowany jest do wszystkich, którzy pragną zaznajomić się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi zanieczyszczenia powietrza, nie tylko we Wrocławiu.

Spotkanie ze młodzieżą szkolną

W Zakopanem zanieczyszczenie powietrza czterokrotnie przekroczyło dopuszczalną wartość i, tym samym, osiągnęło poziom informowania o zanieczyszczeniu. Władze powinny wydać 4 stycznia ostrzeżenia dla mieszkańców zimowej stolicy Polski.

Ze względu na bardzo duże zanieczyszczenie powietrza 3 stycznia 2016 w Zakopanem został przekroczony tzw. poziom informowania społeczeństwa. Stężenie pyłu zawieszonego PM10 było ponad czterokrotnie wyższe niż dopuszczalna wartość (50 ug/m3) i wynosiło aż 223 ug/m3. Poziom informowania o zanieczyszczeniach wynosi 200 ug/m3. Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego powinno dziś wydać ostrzeżenia dla turystów i mieszkańców Zakopanego.

Zanieczyszczenie powietrza w Zakopanem pochodzi z tak zwanej niskiej emisji, czyli pozaklasowych domowych kotłów opalanych węglem złej jakości. Przyjęty przez sejmik województwa małopolskiego w 2013 roku Program Ochrony Powietrza zakładał, że do końca roku 2015 w Zakopanem zlikwidowane zostanie 496 pieców węglowych, a do roku 2023 roku pozostałe 2230 palenisk. Niestety władze Zakopanego nie realizują postanowień Wojewódzkiego Programu Ochrony Powietrza.

W roku 2014 w Zakopanem zlikwidowano zaledwie sześć pieców, a w roku 2015 – tylko 15. To 4% założonego planu.

Epizod smogowy w Zakopanem utrzymuje się nieprzerwanie od 30 grudnia. Każdego dnia wartość pyłów w powietrzu przekracza tam poziom 100 ug/m3. To dwukrotne przekroczenie dopuszczalnej normy. Tak duże zanieczyszczenie wywoływałoby alarm smogowy w innych krajach europejskich – w Czechach, na Węgrzech, we Włoszech czy we Francji.

W Polsce poziom alarmowy ustanowiono na poziomie wielokrotnie wyższym niż w innych państwach UE. Ogłaszany jest on dopiero przy przy zanieczyszczeniu pyłem wynoszącym 300 ug/m3 (poziom informowania to 200 ug/m3).

Ostatnie epizody smogowe we Włoszech przy zanieczyszczeniach dużo niższych niż w Polsce (stężenia pyłów PM10 wynoszące 75 – 100 ug/m3), zmobilizowały władze do przygotowania krajowego planu walki ze smogiem. Takie epizody smogowe są w Zakopanem (i innych miejscowościach Polski) codziennością w sezonie zimowym i nie wywołują żadnej reakcji ze strony władz.

31 grudnia 2015 roku opublikowany został najnowszy raport Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska przedstawiający zanieczyszczenie powietrza rakotwórczymi i mutagennymi zanieczyszczeniami w polskich miastach. W którym mieście oddycha się najlepiej?

Raport opisuje zanieczyszczenie wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA) w roku 2014. Dane dla stężeń B(a)P pochodzą z badań wykonanych na 134 stacjach w Polsce, w których prowadzony był monitoring jakości powietrza w roku 2014. Stan zanieczyszczenia powietrza w Polsce wyłaniający sią z raportu jest zatrważający. Na 98% stacji pomiarowych norma rocznego stężenia dla benzo[a]pirenu (BAP), uznawanego za wskaźnik zanieczyszczenia wszystkimi WWA, została przekroczona. Największe zanieczyszczenie powietrza tymi związkami odnotowano w miastach południowej i centralnej Polski. Na niektórych ze stacji pomiarowych średnie roczne stężenie wyniosło 1700 % normy

Okazuje się, że wbrew powszechnej opinii, to nie największe miasta i metropolie w Polsce charakteryzują się najgorszą jakością powietrza. Wynika to z faktu, że to w małych miastach częściej stosowane jest ogrzewanie budynków paliwami złej jakości wykorzystujące piece i kotły nie spełniające żadnych norm. To właśnie spalanie paliw stałych (węgla i drewna) w domowych piecach i kominkach jest głównym źródłem rakotwórczych WWA. Według szacunków Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE) aż 87% unoszących się w powietrzu rakotwórczych cząsteczek WWA pochodzi z domowych palenisk i związane jest z ogrzewaniem budynków. Dla porównania: z koksowni pochodzi 9% zanieczyszczeń WWA, a z transportu tylko 2%.

Miasta o najgorszym powietrzu

Miastem o największym zanieczyszczeniu powietrza jest Nowa Ruda w woj. dolnośląskim, gdzie zanotowano rekordową wartość stężenia BAP – 17.0 ng/m3! W tej miejscowości w pierwszej połowie stycznia 2014 roku dopuszczalne stężenia zanieczyszczenia przekroczone były aż 60-krotnie!

Jeśli chodzi o województwa, to najgorzej jest w małopolskim, gdzie średnie roczne stężenie BAP wynosiło w miastach aż 7,47 ng/m3. Co ciekawe, województwo łódzkie ma gorsze powietrze niż śląskie, chociaż w obydwu normy zostały przekroczone (Odpowiednio 7,18 ng/m3 i 6,58 ng/m3). Dla przypomnienia – norma zanieczyszczenia to 1 ng/m3.

15 najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce (średnioroczny poziom B[a]P) – norma 1 ng/m3

1.Nowa Ruda  – 17 ng/m3

2.Opoczno – 15  ng/m3

3.Nowy Targ – 15 ng/m3

4.Rybnik – 12 ng/m3

5.Sucha Beskidzka – 11 ng/m3

6.Proszowice – 10,0 ng/m3

7.Nowy Sącz – 10,0 ng/m3

8.Tomaszów Mazowiecki – 9,8 ng/m3

9.Godów – 9,6 ng/m3

10.Zakopane – 9,1 ng/m3

11.Brzeziny – 9,1 ng/m3

12.Miechów – 9,0 ng/m3

13.Zabrze – 8,7 ng/m3

14.Rabka Zdrój – 8,1 ng/m3

15.Otwock – 8,0 ng/m3

Dane: Państwowy Monitoring Środowiska – Inspekcja Ochrony Środowiska

Miasta o najczystszym powietrzu

Według danych Państwowego Monitoringu Środowiska jedynym miastem spełniającym normy jakości powietrza jest Słupsk (0.99 ng/m3). Najlepsze pod względem czystości powietrza są miasta w woj. podlaskim (średnia 1,94 ng/m3) Nieco gorzej jest w woj. pomorskim (średnia 2,44 ng/m3)i warmińsko -mazurskim (średnia 2,68 ng/m3). Warto zwrócić uwagę, że powietrze w województwach uchodzących za najczystsze w Polsce ponad dwukrotnie przekracza normy czystości.

15 miast o najczystszym powietrzu (średnioroczny poziom B[a]P) – norma 1 ng/m3

1. Słupsk – 0.99 ng/m3

2. Działoszyn – 1,0 ng/m3

3. Liniewko – Kościerskie – 1,3 ng/m3

4. Gdynia– 1,4 ng/m3

5. Władysławowo – 1,6 ng/m3

6. Kwidzyn – 1,7 ng/m3

7. Koszalin – 1,7 ng/m3

8. Zamość – 1,8 ng/m3

9. Suwałki – 1,8 ng/m3

10. Gdańsk– 1,8 ng/m3

11. Szczecin – 1,9 ng/m

12. Olsztyn – 2,0 ng/m3

13. Leszno – 2,0 ng/m3

14. Lublin – 2,1 ng/m3

15. Białystok – 2,1 ng/m3

Dane: Państwowy Monitoring Środowiska – Inspekcja Ochrony Środowiska

Polska jest niekwestionowanym liderem jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza benzo[a]pirenem. Średnie stężenie tej substancji dla całego kraju sięga 600% normy. W Czechach jest to 150% normy, na Słowenii około 120%. W większości krajów europejskich stężenia B[a]P pozostają w normie.

6 grudnia, w Mikołajki rozdawaliśmy słoiki z certyfikowanym czystym powietrzem. Akcja "Czyste powietrze na Święta" przeprowadzona była jednocześnie w 9 innych miejscowościach w Polsce przez lokalne Alarmy Smogowe zrzeszone w Polskim Alarmie Smogowym. Spotkała się ona z bardzo szerokim nagłośnieniem w mediach lokalnych. ogólnopolskich i społecznościowych.

„Drogi Mikołaju, nie proszę Ciebie o nową zabawkę, chciałabym tylko, by w naszym mieście było czyste powietrze. Czy możesz przynieść nam czyste powietrze?” – taką prośbą dziecka zaczyna się film, którym Polski Alarm Smogowy promuje mikołajkową akcję „Czyste powietrze na Święta”.

LINK DO FILMU: https://www.youtube.com/watch?v=8EETwt6jR7g&feature=youtu.be

Akcja przeprowadzona zostanie we współpracy i w porozumieniu ze Świętym Mikołajem, który rozdawać będzie certyfikowane czyste powietrze. Słoiczki ze świeżym powietrzem opatrzone stosowną akcyzą i certyfikatem Polskiego Alarmu Smogowego będzie można było otrzymać podczas akcji, która odbyła 5 i 6 grudnia w 9 miastach w Polsce.

Lokalne Alarmy Smogowe uważają, że problem zanieczyszczenie powietrza w ich miastach wymaga natychmiastowego rozwiązania. Polskie miasta należą do najbardziej zanieczyszczonych w Unii Europejskiej. Spośród najbardziej 10 zanieczyszczonych miast w UE aż sześć znajduje się w Polsce. Poziom zanieczyszczenia pyłami zawieszonymi i rakotwórczym benzo(a)pirenem wielokrotnie przekracza dopuszczalne poziomy. Niestety, nie spotyka się to z właściwą reakcją władz lokalnych i wojewódzkich.

Czyste powietrze na Święta!

Rabczański Alarm Smogowy zorganizował pierwsze spotkanie na temat zanieczyszczenia powietrza w Rabce-Zdroju. Najmocniej wybrzmiały na nim dwie informacje: że oddychamy rakotwórczym, niezwykle zanieczyszczonym powietrzem i że główną tego przyczyną są domowe piece, w których pali się śmieciami i złej jakości węglem. – Sami siebie trujemy – mówili na spotkaniu eksperci. Spotkanie odbyło się w budynku biblioteki na dworcu PKP i wzięło w nim udział ok. 30 osób.

Gości przywitała Bogusława Dubiel, po czym głos zabrał pierwszy gość spotkania – Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego. Mówił on o alarmujących wynikach badań powietrza w Polsce i naszym regionie, i jego niszczącym wpływie na człowieka. Zanieczyszczone powietrze, powiedział, powoduje m.in. bezpłodność, raka czy choroby płuc. Badania wykazały też, że dzieci, które oddychają zanieczyszczonym powietrzem mają mniejszy iloraz inteligencji. – To przerażające – skomentował.

Polska – mówił przedstawiciel Polskiego Alarmu Smogowego – jest pod tym względem najbardziej zanieczyszczonym krajem w Europie. – W Nowym Sączu jest w powietrzu 200 razy więcej rakotwórczego benzoalfapirenu niż w Londynie. I nie wynika to z przemysłu, energetyki czy transportu. Zanieczyszczenie to pochodzi w głównej mierze z domowych palenisk. Chciałbym, żeby to właśnie najmocniej wybrzmiało ze wszystkiego, co dziś powiedziałem – mówił Piotr Siergiej.

Poinformował też, że od początku tego tygodnia, przez ok. 2 tygodnie, w ramach akcji Radia Kraków, w Rabce-Zdroju ma stacjonować pyłomierz. Będzie on badał stan zanieczyszczenia powietrza w uzdrowisku.

Na koniec Piotr Siergiej zaapelował, by wszyscy, łącznie z władzami, zaangażowali się w walkę z zanieczyszczeniem powietrza, gdyż jest to problem, który może poważnie zagrozić również interesom Rabki-Zdroju, jako uzdrowiska. – Jak sam znam przypadki, że ludzie powiedzieli, iż nie będą przyjeżdżać już więcej do Rabki, bo tu śmierdzi – dodał.

Po nim głos zabrał komendant Straży Miejskiej w Rabce-Zdroju Kazimierz Zapała. On z kolei przekonywał, że z obserwacji strażników wynika, że mieszkańcy nie palą w piecach śmieciami na dużą skalę. Ma to wynikać przede wszystkim z ilości oddawanych śmieci, która zimą jest mniej więcej sama jak latem. Jego zdaniem, w Rabce nie jest tak złe powietrze jak powszechnie się to przedstawia. – Problemem jest przede wszystkim niskiej jakości węgiel, jaki spala się w piecach, a który jest dopuszczony do obrotu – stwierdził.

Burmistrz Ewa Przybyło, której wystąpienie zamknęło część prelekcyjną spotkania, po raz kolejny sprzeciwiła się rozpowszechnianiu informacji, że Rabka-Zdrój rzekomo z powodu zanieczyszczonego powietrza traci status uzdrowiska. Jak mówiła, jest to nieprawda i dodała, że nie będzie pozwalać, by takie informacje były rozpowszechniane. Jej zdaniem za złą jakość powietrza w całym regionie odpowiadają w głównej mierze: złe nawyki, niska świadomość ekologiczna, a także państwo polskie, które dopuszcza do obrotu niskiej jakości opał. Jak twierdzi, potrzebne są programy ekologiczne, które będą uczyć dzieci, by nie popełniały błędów rodziców.

Jej zdaniem, nie można też mówić o tym, że w Rabce-Zdroju jest brudne powietrze dopóki nie zostaną tu przeprowadzone rzetelne badania, jakich do tej pory w uzdrowisku nie było. Do tego potrzebna jest stała stacja monitoringu powietrza. – Apeluje, żebyśmy sami sobie złej marki nie robili – mówiła.

Ewa Przybyło zapowiedziała, że miasto weźmie udział w najnowszej edycji programu ekologicznego KAWKA. Przypomniała też, że Rabka-Zdój jest liderem w programie LIFE, który zakłada m.in. zatrudnienie ekodoradców, stworzenie mapy zanieczyszczeń oraz wsparcie finansowane dla wymiany okien, pieców na ekologiczne i termomodernizacji budynków prywatnych. – Jesteśmy przygotowani do absorpcji dużych pieniędzy na ten cel z Unii Europejskiej, które pomogą nam rozwiązać ten problem – zapewniła.

Reprezentująca Rabczański Alarm Smogowy Bogusława Dubiel dodała na koniec, że ważne jest, by połączyć siły w walce o poprawę stanu powietrza w Rabce-Zdroju. Potrzeba do tego jest dobra współpraca m.in. mieszkańców, organizacji pozarządowych, inicjatyw społecznych i władz miasta.

Spotkanie zakończyła dyskusja uczestników spotkania z prelegentami.

Źródło: Gorce24.pl, LINK TUTAJ

zdjęcia: Gorce24.pl