7 listopada 2017 przesłaliśmy poczta listy – apele do wszystkich radnych z miast: Będzin, Czeladź, Dąbrowa Górnicza i Sosnowiec.  Na początku grudnia rozszerzyliśmy ten apel bezpośrednio o prezydentów i burmistrzów.

W związku z fatalnym stanem powietrza w zimowym sezonie grzewczym w całym regionie Zagłębia Dąbrowskiego, zaapelowaliśmy do radnych i prezydentów oraz burmistrza Czeladzi w imieniu tej części społeczeństwa, której bardzo ciężko zadbać o zdrowie bez pomocy dorosłych, w imieniu dzieci. Wszechobecny miesiącach zimowych szkodliwy smog, ma bardzo szkodliwy wpływ na ich zdrowie. W ich imieniu apelowaliśmy o zarezerwowanie w budżecie każdego z zagłębiowskich miast na rok 2018 środków finansowych na zakup oczyszczaczy powietrza do wszystkich żłobków i przedszkoli. Dzieci w miesiącach zimowych nie powinny wychodzić na dwór, a jakość powietrza  w salach żłobkowych i przedszkolnych jest niewiele lepsza niż na zewnątrz. Są to stężenia niższe niż występujące na zewnątrz, natomiast i tak są to parametry przekraczające normy, a tym samym nadal szkodliwe dla zdrowia człowieka, a w szczególności dla najmłodszych dzieci. Dzieci często przebywają w żłobkach/przedszkolach nawet po 8-9 godzin dziennie, więc taka dawka lepszego jakościowo powietrza powinna przełożyć się na mniejszą częstotliwość chorowania, ataków kaszlu, styczności z bakteriami, alergenami.

W odpowiedzi na nasz apel radni i prezydenci na dzień dzisiejszy zareagowali w poniżej przedstawiony na zdjęciu spsób. Przykład miastom Zagłębia daje Będzin, który zakończył postępowanie na wybór dostawcy oczyszczaczy do każdej sali w żłobku, przedszkolu oraz oddziałów przedszkolnych w szkołach. Za łączną kwotę 80.000 złotych w tym mieście zostanie zakupione w sumie 83 oczyszczacze powietrza. Burmistrz Wojkowic Tomasz Szczerba pomimo, że Zagłebiowski Alarm Smogowy nie wystosował apelu do tego niewielkiego zagłębiowskiego miasta, zakupił oczyszczacze do żłobka i zadeklarował zakup do przedszkoli jeszcze do końca marca 2018 roku. W Czeladzi i Sosnowcu zakupiono je tylko do żłobków,  Burmistrz Szaleniec zadeklarował zakup jeszcze w 2018 również do przedszkoli, czego natomiast nie zamierza na dzień dzisiejszy robić miasto Sosnowiec. Dabrowa Górnicza w ogóle nie zareagowała na apel i tam niestety dzieci dalej będą oddychać w żłobkach i przedszkolach zanieczyszczonym powietrzem.

Najbardziej odpowiedzialnie na nasz apel zareagowały samorządy mniejszych miast. Samorządowcom dużych miast najwyraźniej mylą się zdrowotne priorytety. Budowa kolejnego placu zabaw czy plenerowej siłowni dla kilkunastu regularnie korzystających osób to nie to samo co zapewnienie czystego powietrza tysiącom małych dzieci w żłobkach i przedszkolach. Taka inwestycja na pewno wpływa korzystniej na zdrowie najmłodszych, niż nowe i ładne huśtawki czy karuzele z których i tak nie można korzystać w smogowe zimowe dni.

Przypominamy, że inicjatywa ta nie rozwiąże problemu smogu w regionie Zagłębia Dąbrowskiego, ale może pomóc najmłodszym, którzy są najbardziej narażeni na jego szkodliwe działanie. Należy równolegle robić wszystko, by ograniczyć smog, bo to dla Zagłębia Dąbrowskiego bardzo poważny problem. Przypominamy radnym i prezydentom, że zgodnie z zapisami Uchwały Antysmogowej dla Województwa Śląskiego należy zlikwidować wszystkie pozaklasowe kotły „kopciuchy” na paliwa stałe do roku 2027, do tego czasu chrońmy przed smogiem zdrowie najmłodszych w każdy dostępny sposób, najlepszym z nich są oczyszczacze powietrza.

Jesienią 2017 roku wyposażyliśmy w tablice edukacyjne – wskaźniki smogu wszystkie żłobki i przedszkola w regionie. 24 stycznia w takie tablice wyposażyliśmy plenerowe obiekty sportowe z których intensywnie korzystać będą dzieci podczas nadchodzących ferii zimowych.

Jesienią 2017 roku wyposażyliśmy w tablice edukacyjne – wskaźniki smogu wszystkie żłobki i przedszkola w regionie. Dzięki nim placówki te mogą na bieżąco informować personel, dzieci oraz rodziców o jakości powietrza na zewnątrz. Jakość powietrza określana jest na podstawie stężenia w powietrzu szkodliwego pyłu zawieszonego PM10, którego średniodobowe stężenie nie powinno przekraczać 50 μg/m3. 

24 stycznia w takie tablice wyposażyliśmy plenerowe obiekty sportowe z których intensywnie korzystać będą dzieci podczas nadchodzących ferii zimowych. Dla łatwej identyfikacji jakości powietrza na tablicach – wskaźnikach smogu na białym polu wystarczy, że kierownik obiektu umieści wymienne „wkłady” w postaci odpowiednio przyciętych i przypinanych np. pinezkami kolorowych kartek: zielona, żółta, czerwona i czarna. Tablica zawiera również czytelne zalecenia jak zachować się przy występującej w danym dniu jakości powietrza, czy można ślizgać się na lodowisku czy lepiej zostać w domu. Informacje aktualnym stanie powietrza i stężeniu szkodliwego pyłu zawieszonego PM10 można znaleźć między innymi na stronach monitorującej w regionie jakość powietrza instytucji: Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska: www.powietrze.katowice.wios.gov.pl  .   Bardzo wygodne jest pobranie na telefon komórkowy jednej z aplikacji mobilnych: JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE, KANAREK, SMOGOSMOK lub ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA KRK, dzięki którym w jasny i przejrzysty sposób kierownicy obiektów będą mogli codziennie i szybko sprawdzić bieżący stan jakości powietrza w okolicy ich obiekty sportowego. Zachęcamy do korzystania rodziców z wskazań monitoringu stanu powietrza i organizowaniu zabaw na zewnątrz tak, by uniknąć narażania dzieci na niebezpieczeństwo związane z przebywaniem na zewnątrz kiedy przekroczona jest bezpieczna dla zdrowia norma szkodliwego pyłu zawieszonego PM10.

W tablice informacyjne o jakości powietrza wyposażyliśmy w dniu dzisiejszym:

– Stok narciarki na Górce Środulskiej w Sosnowcu

– ślizgawkę w dzielnicy Zagórze w Sosnowcu

– ślizgawkę przy Urzędzie Miasta w Sosnowcu

– ślizgawkę na Manhattanie w Dąbrowie Górniczej

– ślizgawkę na terenie OSiR w Będzinie

– ślizgawkę w dzielnicy Piaski w Będzinie

Weź aparat do ręki i pokaż nam, że nie zgadzasz się na smog w Katowicach.

➡️ Na czym polega konkurs?

Konkurs skierowany jest do wszystkich mieszkańców miasta Katowice. Organizatorzy wyłonią 5 laureatów, którym przyznają nagrody rzeczowe.

Poznaj zasady konkursu: bit.ly/katowice-w-smogu-konkurs-foto

Masz dodatkowe pytania? 

Skontaktuj się z Patryk Bialas ze Stowarzyszenia BoMiasto.pl nr tel. 606739037, patryk.bialas@bomiasto.pl

Organizatorem Ligi Debat jest Stowarzyszenie BoMiasto.

Działanie dofinansowane ze środków Programu LIFE Unii Europejskiej, w ramach projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze".

Twoje dziecko ma bujną wyobraźnię? Lubi rysować i tworzyć niesamowite rzeczy? Jeśli tak, zgłoś je do konkursu, polegającego na stworzeniu wyjątkowej pocztówki lub plakatu o czystym powietrzu!

➡️ Jakie są zasady konkursu?

Konkurs skierowany jest do wszystkich mieszkańców miasta Katowice. Organizatorzy wyłonią 3 laureatów w kategorii I i 5 laureatów w kategorii II, którym przyznają nagrody rzeczowe.

Konkurs adresowany jest do dzieci:
a) Przedszkolaki (kategoria I „pocztówka o czyste powietrze”)
b) Uczniowie z klas I – III szkół podstawowych (kategoria II, plakat antysmogowy w Katowicach)
c) Uczniowie z klas IV – VIII szkół podstawowych ((kategoria II, plakat antysmogowy w Katowicach)

i trwa od 15.02.2018r. do 28.02.2018r.

Pełen regulamin dostępny tu: bit.ly/konkurs-plastyczny-regulamin

Bądź na bieżąco i zobacz nasze wydarzenie na Facebooku!

Organizatorem konkursu jest Katowicki Alarm Smogowy przy Stowarzyszeniu BoMiasto.pl.

Działanie dofinansowane ze środków Programu LIFE Unii Europejskiej, w ramach projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze" 

Nie zgadzasz się ze smogiem? Masz pomysł, jak się go pozbyć?  Weź udział w kolejnej edycji Antysmogowej Ligi Debat Oksfordzkich. Pokaż, że problem smogu nie jest ci obojętny.

➡️Czym jest Antysmogowa Liga Debat Oksfordzkich?

Projekt polega na przeprowadzeniu wśród uczniów katowickich szkół ponadgimnazjalnych cyklu debat, których tematyka będzie dotyczyć m.in. stanu powietrza i czynników wpływających na ten stan, oddziaływania powietrza na stan zdrowia mieszkańców, obowiązującej uchwały antysmogowej dla naszeg województwa i wynikających z niej przepisów, działań, jakie mieszkańcy mogą podjąć żeby poprawić stan powietrza w swoim otoczeniu. 

Poznaj zasady debaty: ➡️ bit.ly/debata-oksfordzka-zasady

oraz proponowane TEZY ➡️ bit.ly/debata-oksfordzka-tezy

➡️ Jak zgłosić swój udział w Debacie?

Jeśli chcesz debatować o czystym powietrzu, skontaktuj się z Patryk Bialasze Stowarzyszenia BoMiasto.pl nr tel. 606739037, patryk.bialas@bomiasto.pl

Regulamin debat dostępny na stronie: bit.ly/debata-oksfordzka-regulamin

Pełen harmonogram debat zostanie opublikowany już wkrótce. Bądź na bieżąco i dołącz do naszego wydarzenia na Facebooku.

Organizatorem Ligi Debat jest Stowarzyszenie BoMiasto. Działanie dofinansowane ze środków Programu LIFE Unii Europejskiej, w ramach projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze".

Przedstawiony przez Ministerstwo Energii projekt rozporządzenia w sprawie norm jakości węgla dopuszcza do sprzedaży dla gospodarstw domowych węgiel o wysokiej zawartości siarki. Ministerstwo Energii usunęło z rozporządzenia wszelkie wymogi w zakresie zanieczyszczenia węgla siarką. Takie zmiany postulowała Polska Grupa Górnicza oraz Tauron Wydobycie S.A. W dniu dzisiejszym projektem ma zająć się Rada Ministrów.

Od kilku lat w Polsce prowadzone są dyskusje nad normami jakości węgla. Jednym z kluczowych parametrów określających jakość węgla jest zawartość siarki. Domowe kotły grzewcze – w odróżnieniu od elektrowni – nie są wyposażone w instalacje do odsiarczania spalin, dlatego też zawartość siarki w węglu przeznaczonym do spalania w domowych kotłach i piecach powinna być jak najniższa.

W rozporządzeniu w sprawie norm węgla poddanym konsultacjom społecznym w lutym 2017 r. zawartość siarki była określona na poziomie od 1% do 1,45% w zależności od rodzaju węgla. Wiele instytucji i organizacji skrytykowało te poziomy jako zbyt wysokie, w tym: Ministerstwo Rozwoju, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Cyfryzacji, Parlamentarny Zespół Górnictwa i Energii, Polska Izba Ekologii, Marszałek Województwa Małopolskiego, Marszałek Województwa Mazowieckiego czy organizacje pozarządowe. Wbrew tym uwagom, w obecnym brzmieniu rozporządzenia nie ma żadnych wymogów dotyczących zawartości siarki. W procesie konsultacji wnioski o usunięcie parametru zawartości siarki z norm złożyła Polska Grupa Górnicza oraz Tauron Wydobycie.

Takie normy węgla usankcjonują i utrwalą na wiele lat fatalną jakość powietrza w Polsce. Mimo, iż zanieczyszczenie dwutlenkiem siarki zmniejszyło się na przestrzeni ostatnich dwóch dekad w skutek wyposażenia przemysłu w instalacje odsiarczania, to wciąż zanieczyszczenie to występuje w miejscowościach, w których ogrzewanie węglowe stanowi główne źródło ciepła. Przykładem jest Żywiec, w którym w styczniu 2017 r. norma Światowej Organizacji Zdrowia dla dwutlenku siarki była przekroczona przez 26 dni – mówi Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego.

Równie źle wyglądają normy zawartości popiołu, która w propozycji Ministerstwa jest nawet trzykrotnie wyższa niż rekomendacje ekspertów czy wilgoci, gdzie rozbieżność jest dwukrotna.

W uzasadnieniu projektu rozporządzenia czytamy, że: „Biorąc pod uwagę paliwa stałe sprzedawane przez głównych producentów krajowych, a także proponowane w przedmiotowym rozporządzeniu wymagania jakościowe dla paliw stałych szacuje się, że około 100% węgla koksowego oraz 93,3% węgla energetycznego spełniałoby wprowadzone wymagania jakościowe.”

Samo Ministerstwo Energii przyznaje więc, że normy nie doprowadzą do wycofania z rynku najgorszych rodzajów węgla, a rozporządzenie nie będzie miało wpływu na poprawę jakości powietrza. Mamy nadzieję, że zapowiadana przez Premiera Morawickiego walka o czyste powietrze nie będzie pustą deklaracją, a projekt rozporządzenia w sprawie norm zostanie zmieniony tak żeby gwarantować ochronę zdrowia Polaków. Odpowiednie normy jakości węgla są niezbędne do poprawy jakości powietrza w Polsce – dodaje Guła.

Senacka Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności zdecyduje dzisiaj o opłatach dla kopcących samochodów za wjazd do centrów miast wyrzuconych z Ustawy o elektromobilności, przegłosowanej przez Sejm 11 stycznia.

Polski Alarm Smogowy wysłał do Marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego wniosek o wprowadzenie poprawek do Ustawy o elektromobilnosci. Najważniejszą poprawką proponowaną przez PAS jest przywrócenie możliwości wprowadzania przez gminy opłat za wjazd do centów miast samochodów o wysokiej emisji zanieczyszczeń. PAS proponuje by dochody z opłat gminy przeznaczyły na na koszty obsługi strefy, sfinansowanie poprawy transportu publicznego oraz budowę infrastruktury ulicznej.

Zaproponowane przez PAS poprawki dadzą gminom elastyczne narzędzie. Będą one mogły regulować stawkę opłat w zależności od tego jak dużo zanieczyszczeń emituje dane auto oraz wyłączać z opłat pojazdy o względnie niskiej emisji (Euro 5 oraz Euro 6).

Wnioskujemy do Marszałka Senatu i Komisji o zmianę wadliwych zapisów – powiedział Jakub Jędrak z Polskiego Alarmu Smogowego. Wiele polskich miast dusi się w smogu, a władze miast nie mają narzędzi administracyjnych by móc tę sytuację zmienić. Możliwość wprowadzenia opłat dla najgorszych samochodów za wjazd do centrum jest sprawdzonym i skutecznym sposobem szybkiej poprawy jakości powietrza w wielu miastach. Nie rozumiem dlaczego nie możemy dać gminom możliwości skorzystania z takiej opcji – dodaje

Wprowadzenie opłat za wjazd do strefy czystego transportu samochodów wysoko emisyjnych wzbudziło wiele kontrowersji oraz zarzutów o nakładanie kolejnych podatków – czytamy w uzasadnieniu. Należy jednak podkreślić, że wszelkiego rodzaju opłaty stanowią powszechne i efektywne narzędzie w procesie zarządzania, dlatego pozostawienie takiej możliwości w Ustawie podnosi jej innowacyjność. Przykłady podobnych systemów funkcjonujących w miastach o najwyższym wskaźniku jakości życia potwierdza skuteczność i szeroką akceptację społeczną takiego rozwiązania. Proponuje się odstąpienie od sztywnych zapisów, na rzecz umożliwienia wprowadzenia takiego narzędzia, jeżeli samorząd lokalny uzna na podstawie analiz i konsultacji społecznych, że stanowi ono szansę na poprawę jakości powietrza. Jednocześnie, aby wyraźnie podkreślić cel wprowadzanej opłaty, proponuje się przekazywanie środków pozyskiwanych z opłat w całości na zadania związane z poprawą systemu transportowego.

Już od dziś w kinach należących do Cinema City widzowie zobaczą przed filmami antysmogowe spoty Polskiego Alarmu Smogowego. Będą one wyświetlane w 20 miastach w Polsce, we wszystkich kinach należących do sieci i zwrócą uwagę na zagrożenia, z którymi wiąże się oddychanie smogiem.

Kampania potrwa przez dwa tygodnie i w tym czasie spot obejrzy około miliona osób.

– Pochodzę ze Śląska, więc kwestie ochrony środowiska, a w szczególności zanieczyszczenia powietrza zawsze mnie dotyczyły – mówi Albert Hanslik, który na pomysł włączenia sieci kin do antysmogowej kampanii wpadł w czasie rozmów z ludźmi z Katowickiego Alarmu Smogowego.

Zaproponował więc możliwość emisji spotów w kinach należących do sieci Cinema City, w której pracuje. Dziś mówi przede wszystkim o konieczności zwracania uwagi na skalę i skutki zanieczyszczenia powietrza, które najmocniej doskwiera dzieciom i seniorom. Mówi: „Od kilku lat współpracuję z ruchami miejskimi koncentrując się na zwiększeniu świadomości społecznej w sprawach gospodarowania przestrzenią w miastach, a ostatnio głównie na problemie smogu. Każda inicjatywa dająca szansę na zmiany systemowe, a w efekcie na poprawę jakości powietrza w całej Polsce jest bezcenna. Nie możemy liczyć jedynie na wiatr, by móc zrobić większy oddech.”

Spot trwa 20 sekund i został przygotowany przez Polski Alarm Smogowy. Zwraca uwagę na skalę problemu i jego skutki zdrowotne. – Te są ogromne. W spocie pokazujemy liczbę przedwczesnych zgonów w Polsce, które Europejska Agencja Środowiska przypisuje zanieczyszczeniu powietrza pyłem zawieszonym. To 41 tysięcy osób, a trzeba pamiętać, że są to konserwatywne szacunki, które nie uwzględniają innych zanieczyszczeń, na przykład tlenków azotu, a za punkt odniesienia nie biorą powietrza bez żadnych zanieczyszczeń, a takie na jakie możemy być realnie narażeni – mówi Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego i dodaje, że inicjatywa ze strony Cinema City to świetny przykład społecznie odpowiedzialnego zachowania biznesu. – To bardzo cieszy – dodaje.

10 stycznia, podczas prac w komisjach sejmowych nad planowaną ustawą o elektromobilności odrzucono zapis o możliwości wprowadzenia opłat za wjazd najbardziej kopcących samochodów do centrów zanieczyszczonych miast. Odrzucenie poparł wiceminister energii. To kolejna niespełniona obietnica rządu w walce ze smogiem.

Opłaty za wjazd do centrum miasta miały stanowić podstawę do tworzenia stref czystego transportu. Umożliwienie miastom wytyczania takich stref to jeden z 15 punktów rządowego Programu Czyste Powietrze. Możliwość tworzenia stref czystego transportu była wcześniej konsultowana z samorządami i uzyskała ich poparcie. Strefa taka była planowana między innymi w Krakowie, który należy do czołówki miast europejskich o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu.

Również Najwyższa Izba Kontroli, w swoim raporcie z 2014, również wskazywała na konieczność wyposażenia gmin w możliwość tworzenia stref ograniczonej emisji komunikacyjnej.

Deklaracje rządu walki ze smogiem nijak się mają do rzeczywistych działań. Odrzucenie w komisjach opłat za wjazd do centrów miast najbardziej zanieczyszczających samochodów, poparte przez wiceministra energii Michała Kurtykę, pokazuje jak lekceważąco rząd podchodzi do walki z zanieczyszczeniem powietrza. Rok temu obiecano wprowadzenie norm jakości węgla w pierwszym kwartale 2017 r. – do dziś norm nie ma. Rząd zapowiadał również obniżkę cen energii elektrycznej do ogrzewania mieszkań, podczas gdy nowa taryfa prowadzi do wzrostu opłat. Teraz odrzucono możliwość ograniczenia wjazdu do centrów miast najbardziej kopcących samochodów. Jeśli tak ma wyglądać realizacja rządowego programu „Czyste powietrze” to na poprawę jakości powietrza nie mamy co liczyć– powiedział Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.

Zapisy ustawy dawały miastom powyżej 100 tys. mieszkańców możliwość wprowadzania opłat za wjazd do miast dla pojazdów nie spełniających norm emisji spalin. Takie rozwiązania obowiązują od lat w wielu europejskich miastach skutecznie przyczyniając się do poprawy jakości powietrza.

Pod adresem www.smog.edu.pl można znaleźć edukacyjny portal dla dzieci i młodzieży przygotowany przez Krakowski Alarm Smogowy.

– Portal powstał w odpowiedzi na oczekiwania rodziców oraz nauczycieli, którzy szukali u nas materiałów mogących wesprzeć edukację na temat skutków oraz źródeł zanieczyszczenia powietrza – mówi Anna Dworakowska.

Portal zawiera części przeznaczone dla dzieci w różnym wieku, nastolatków oraz nauczycieli. Tym ostatnim pomoże między innymi zaoszczędzić czas i urozmaicić lekcje. Znajdują się tam m.in. gotowe scenariusze lekcji, karty pracy, gry edukacyjne, audiobooki i filmy edukacyjne. Zadbano też o to, by młodzież mogła w sposób atrakcyjny i interesujący przyswoić informacje, i pokazać w jaki sposób troszczyć się o środowisko, a szczególnie o powietrze, którym wszyscy oddychamy.

– Rodzice i nauczyciele to ludzie, którzy są szczególnie zainteresowani wpływem smogu na nasze codzienne życie oraz tym, jak się przed nim chronić i zapobiegać jego powstawaniu. Od dawna docierały do nas liczne zapytania dotyczące materiałów edukacyjnych i pomocy naukowych, które mogłyby pomóc w poznaniu tematyki. Uznaliśmy, że najlepszą odpowiedzią na nie, będzie przygotowanie portalu, w którym każdy znajdzie to, czego potrzebuje – opowiada Dworakowska i podkreśla, że zmiana postaw u najmłodszych przyniesie nie tylko widoczne skutki w kolejnych latach, ale może zadziałać także „tu i teraz”. – Znamy sytuacje, kiedy to dzieci, które zapoznały się z problemem smogu poza domem, tłumaczyły rodzicom, że powinni zrezygnować z tzw. kopciuchów i nie wrzucać do pieców śmieci. Tak wpłynęły na ich zachowanie, pomogły sobie i im – dodaje.

To kolejny ciekawy „smogowy” projekt dla dzieci. Niewiele wcześniej światło dzienne ujrzała książka „Skok na smog”, którą we współpracy z Polskim Alarmem Smogowym przygotowało wydawnictwo Znak Emotikon. Jej autorkami są Dorota Majkowska-Szajer i Anna Kaszuba-Dębska.

Ta ostatnia przygotowała także rysunki, animacje oraz opracowanie graficzne portalu smog.edu.pl.

Portal zrealizowano w ramach projektu "Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze." LIFE14 IPE PL 021/LIFE IP MALOPOLSKA