Wysokie zanieczyszczenie powietrza z ostatnich dni pokazało, że walka ze smogiem stoi w miejscu. Polski Alarm Smogowy apeluje do Premiera Morawieckiego o jak najszybszą reformę Programu Czyste Powietrze. Przez pierwsze dwa lata programu zlikwidowano zaledwie 70 tysięcy „kopciuchów”. Bez pełnego zaangażowania rządu nie uda się poprawić jakości powietrza w Polsce.
Program Czyste Powietrze – sztandarowy plan rządu na pozbycie się smogu – powinien zostać poprawiony, apeluje Polski Alarm Smogowy. Jesteśmy już prawie w jednej czwartej tego programu, który wystartował we wrześniu 2018 r. – mówi Andrzej Guła, lider PAS – i już najwyższy czas by zaczął on działać jak zaplanowano. Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział przeznaczenie 103 mld zł na ocieplenie 3 milionów domów i likwidację „kopciuchów”. W tej chwili, po pierwszej ćwiartce PCZP wiemy, że złożono 200 tys. wniosków na kwotę 3,6 mld zł. To 6.7% dziesięcioletniego planu wymian kotłów i 3,5% poniesionych wydatków, a zrealizowano zaledwie 70 tys. inwestycji – dodaje Guła – Mam nadzieję, że to tempo przyspieszy, bo w przeciwnym razie możemy zapomnieć o czystym powietrzu.
Zdaniem PAS Program Czyste Powietrze wciąż ma wiele mankamentów, które sprawiają że działa on w ograniczonym stopniu. Dlatego PAS wystosował kolejny list do Premiera wyliczając zmiany w PCZP konieczne do przyspieszenia jego działania.
15 maja 2020 r. rząd ogłosił restart PCZP, który od tego dnia zaczął działać na nowych zasadach. Między innymi uproszczono składanie wniosków i skrócono czas oczekiwania na decyzję. Niestety te zmiany okazały się niewystarczające.
Program wciąż ma mankamenty, które wylicza PAS:
- Konieczne jest włączenie w dystrybucję programu banków oraz samorządów gminnych. Udział gmin w programie Czyste Powietrze jest niezmiernie ważny, gdyż są one znacznie bliżej beneficjentów niż wojewódzkie fundusze ochrony środowiska.
- Rząd powinien wesprzeć finansowo tworzenie gminnych punktów obsługi Programu Czyste Powietrze.
- Wciąż brak funkcjonującego wsparcia dla najuboższych gospodarstw domowych – nie stworzono mechanizmu prefinansowania inwestycji dla tych osób. Brakuje wsparcia dla najbiedniejszych osób.
- Brak powszechnej kampanii promującej program Czyste Powietrze. Ogłaszając program wart 100 miliardów złotych i nie planując ciągłej kampanii informacyjnej popełniono zasadniczy błąd.
- Należy zapewnić finansowanie dla programu ze środków Funduszu Odbudowy oraz Funduszu Spójności. Według pierwotnych zapowiedzi Ministerstwa Klimatu na ten cel miało być zabezpieczonych 8 miliardów Euro. Nie ma żadnych informacji na temat kwot jakie rząd planuje przeznaczyć na program Czyste Powietrze z funduszy unijnych.
- Brakuje rządowego programu wspierającego likwidację niskiej emisji w budynkach wielorodzinnych, w których kilkaset tysięcy lokali ogrzewanych jest przy użyciu pieców węglowych.
