Sejmik Województwa Mazowieckiego przegłosował 8 września 2020 r. nowy Program ochrony powietrza, który m.in. zakazuje używania kominków podczas smogowych dni. Mazowsze jako pierwsze województwo w Polsce wprowadza zakaz w dni smogowe, czyli wtedy, gdy zanieczyszczenie pyłem przekroczy wartość dopuszczalną – 50 ug/m3 .

To przełomowa i odpowiedzialna decyzja radnych Sejmiku – powiedział Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. Dzięki okresowemu zakazowi palenia w kominkach możemy ochronić nasze zdrowie w dniach smogowych i zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza.

Jak pokazały badania jakości powietrza prowadzone w Podkowie Leśnej przez Instytut Chemii Fizycznej PAN i Instytut Ochrony Środowiska kominki odpowiadają tam za 50-70% smogu w sezonie grzewczym. Okazało się, że nie tylko spalanie węgla może być przyczyną silnego zanieczyszczenia powietrza. Dym ze spalania drewna zawiera duże ilości pyłów zawieszonych i również rakotwórczy węglowodór – benzo(a)piren.

Nowa regulacja nie zakazuje palenia w kominku w dniach o czystym powietrzu. Dotyczy ona również tylko tych budynków, w których kominek nie jest jedynym źródłem ciepła. Nowe prawo zakłada, że jeśli za oknem panuje smog, to rezygnacja przyjemności palenia w kominku powinna być podstawą działań antysmogowych.

– Cieszymy się z nowych przepisów – mówi Wojciech Racięcki, aktywista Podkowy Bez Smogu. Podkowa Leśna jest miastem, w którym stężenia pyłów zawieszonych każdej zimy przekraczają dopuszczalne wartości. Z badań PAN wiemy, że za taką sytuację odpowiedzialne są głównie kominki. Aż 70% dymu w Podkowie pochodzi ze spalania drewna. W większości to tak zwane palenie rekreacyjne, nie wynikające z potrzeby ogrzewania domu. Nie rozumiem, dlaczego dla przyjemności palących w kominkach w dni smogowe cierpieć ma cała okoliczna ludność.

To m.in. dzięki aktywnej postawie burmistrza, władz miasta Podkowa Leśna oraz staraniom lokalnych aktywistów zapisy o zakazie palenia w kominkach znalazły się w nowym Programie Ochrony Powietrza.

Nowy POP dla Mazowsza zakłada także inwentaryzację i wymianę kotłów, nasadzenia zieleni, czyszczenie ulic na mokro oraz zakaz używania dmuchaw do liści. Wszystkie mazowieckie gminy mają czas do końca 2021 roku na przeprowadzenie inwentaryzacji źródeł ciepła. Mają również wyznaczoną liczbę kotłów do wymiany co roku oraz obowiązek reakcji na zgłoszoną interwencję dotyczącą paleniska w 12 godzin.

Warszawa będzie musiała zmodernizować tabor komunikacji miejskiej, zwiększyć liczbę połączeń tramwajowych, a do 2026 roku wprowadzić strefy ograniczonego transportu w wyznaczonych częściach miasta.

Według postanowień zawartych w POP, wojewódzki inspektor ochrony środowiska może nałożyć na gminę od 50 do 500 tys. zł kary za brak realizacji przepisów antysmogowych. Z kolei użytkownicy kotłów, które nie są zgodne z nowym prawem, mogą być ukarani mandatem do 500 zł lub karą grzywny do 5 tys. zł. Podobne kary grożą za palenie śmieciami.