Polski Alarm Smogowy przeanalizował dane z roku 2016 zebrane przez stacje pomiarowe Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Na liście miast z najgorszym powietrzem znaleźli się smogowi recydywiści, tradycyjnie zajmujące czołowe miejsca, ale pojawiły się również miasta z uznawanego za czyste Pomorza.
To najnowsze dane o pomiarach pochodzących z wszystkich stacji pomiarowych w Polsce i ujmujących rok 2016. Polski Alarm Smogowy przygotował zestawienie najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce uwzględniając pomiary pyłu PM10, czyli o wielkości do 10 mikrometrów oraz rakotwórczego benzo(a)pirenu. Należy pamiętać, że w każdym z zestawień ujęte zostały tylko te miejscowości, w których znajdowała się stacja pomiarowa. Oznacza to, że podobne zanieczyszczenie występować może występować w miastach o zbliżonym typie zabudowy i sposobie ogrzewania domów.
Bez wprowadzenia w Polsce norm jakości węgla i systemu kontroli jego jakości takie zestawienia będziemy oglądać jeszcze przez wiele lat – powiedział Andrzej Guła – lider Polskiego Alarmu Smogowego. Pani Premier Beata Szydło obiecała Polakom normy jakości węgla na pierwszy kwartał tego roku. Wciąż czekamy.
Pył PM10 – najwięcej w małych miastach
Średnioroczne stężenia pyłu PM10 nie powinny przekraczać poziomu 40 mikrogramów na metr sześcienny. Na liście miast, w których dopuszczalny poziom 40 ug/m3 został przekroczony znajdują się poza Krakowem, Katowicami i Warszawą głównie miejscowości średniej wielkości bądź nawet tak małe jak śląski Godów liczący zaledwie 2000 mieszkańców. Większość najbardziej zanieczyszczonych miast znajduje się na terenie Śląska, Małopolski i woj. łódzkiego.
Stacje pomiarowe o najwyższym stężeniu średniorocznym pyłu PM10 – powyżej normy 40 µg/m3
Lp. | Miejscowość | Średnia roczna |
1 | Kraków1 (stacja komunikacyjna) – Krasińskiego | 56.7 |
2 | Opoczno | 52.2 |
3 | Pszczyna | 50.9 |
4 | Myszków | 47.8 |
5 | Rybnik | 47.5 |
6 | Wodzisław Śląski | 47.2 |
7 | Katowice2 (stacja komunikacyjna) | 46.9 |
8 | Gliwice | 46.1 |
9 | Nowa Ruda | 45.5 |
10 | Kalwaria Zebrzydowska | 43.2 |
11 | Radomsko | 42.9 |
12 | Zduńska Wola | 42.9 |
13 | Zabrze | 42.9 |
14 | Skawina | 42.5 |
15 | Starogard Gdański | 42.4 |
16 | Godów | 42.3 |
17 | Żory | 41.9 |
18 | Knurów | 41.9 |
19 | Warszawa3 (stacja komunikacyjna) – Niepodległości | 41.0 |
20 | Nowy Sącz | 40.9 |
21 | Kraków1 – Złoty Róg | 40.7 |
22 | Tomaszów Mazowiecki | 40.6 |
23 | Nakło nad Notecią | 40.4 |
24 | Nowy Tomyśl | 40.3 |
1 – Inne stacje pomiarowe w Krakowie: Dietla – 49 µg/m3, Bujaka 39 µg/m3, Bulwarowa – b.d., Os. Piastów – 37 µg/m3
2 – Inne stacje pomiarowe w Katowicach: stacja tła miejskiego – 37.8 µg/m3
3 – Inne stacje pomiarowe w Warszawie: Marszałkowska – 37 µg/m3 , Kondratowicza – 20,9 µg/m3, Wokalna – 27,6 µg/m3
Stacje pomiarowe o najniższym stężeniu średniorocznym pyłu PM10 (poza stacjami pozamiejskimi)
1. Gdynia – 15.4 µg/m3
2. Sopot – 16.7 µg/m3
3. Szklarska Poręba – 18.3 µg/m3
4. Słupsk – 19.2 µg/m3
5. Suwałki – 19.2 µg/m3
6. Białystok – 19.8 µg/m3
7. Ożarów – 19.9 µg/m3
8. Tczew – 20.0 µg/m3
9. Gdynia – 20.7 µg/m3
10. Szczecin – 22.2 µg/m3
Stacje pomiarowe o najwyższej liczbie dni ze stężeniem PM10 większym niż 50 µg/m3
Lp. | Miejscowość | Liczba dni ze st. > 50 µg/m3 |
1 | Kraków1 (stacja komunikacyjna) – Krasińskiego | 165 |
2 | Opoczno | 150 |
3 | Wodzisław Śląski | 114 |
4 | Myszków | 108 |
5 | Nowa Ruda | 107 |
6 | Nakło nad Notecią | 106 |
7 | Gliwice | 104 |
8 | Zduńska Wola | 102 |
9 | Pszczyna | 101 |
10 | Starogard Gdański | 101 |
11 | Rybnik | 100 |
12 | Katowice2 (stacja komunikacyjna) | 97 |
13 | Godów | 95 |
14 | Radomsko | 94 |
15 | Tomaszów Mazowiecki | 94 |
16 | Brzeziny | 93 |
17 | Zabrze | 90 |
18 | Knurów | 87 |
19 | Skawina | 87 |
20 | Piotrków Trybunalski | 86 |
1 – Inne stacje pomiarowe w Krakowie: Złoty Róg – 85, Bujaka – 78, Bulwarowa – 74, Os. Piastów – 69
2 – Inne stacje pomiarowe w Katowicach: stacja tła miejskiego – 66 dni
Liczba dni, w których nie powinna zostać przekroczona normy jakości powietrza (średnioodobowo – 50 µg/m3 ) nie może być w Polsce wyższa niż 35. Niestety liczba takich „smogowych” dni jest przekraczana w dziesiątkach polskich miast.
Stacje pomiarowe o najniższej liczbie dni ze stężeniem PM10 większym niż 50 µg/m3
1. Białystok – 2 dni
2. Sopot, Suwałki – 3 dni
3. Gdynia – 5 dni
4. Słupsk – 6 dni
5. Gdańsk – 9 dni
6. Piwniczna – 10 dni
7. Olsztyn – 11 dni
8. Mrągowo, Szczecin – 13 dni
Rakotwórczy benzo(a)piren – źródłem gospodarstwa domowe
Raktwórczy benzo(a)piren (BAP) to węglowodór aromatyczny powstający podczas spalania paliw stałych w niskich temperaturach. Jego głównym źródłem w Polsce są gospodarstwa domowe, używające „kopciuchów” – pozaklasowych kotłów na węgiel i drewno. Obowiązująca norma to średnioroczne stężenie – 1 ng/m3. Niestety poziom BAP w polskich miejscowościach jest od lat najwyższy w Unii Europejskiej. Rekordowe miasta przekraczają poziom tego rakotwórczego związku prawie 18-krotnie! Najwyższy dobowy poziom BAP – 83,93 ng/m3 odnotowano w Nowej Rudzie, od 18 do 24 stycznia 2016 r. Bardzo wysoki poziom BAP odnotowano również na uznawanym za czyste Pomorzu. Kościerzyna i Wejherowo przekroczyły normy o odpowiednio 1000% i 800%.
Stacje pomiarowe o najwyższym stężeniu średniorocznym BAP (norma – 1 ng/m3)
Lp. | Miejscowość | Średnia roczna |
1 | Opoczno | 17.8 |
2 | Nowa Ruda | 17.7 |
3 | Tomaszów Mazowiecki | 15.2 |
4 | Rybnik | 13.4 |
5 | Brzeziny | 12.5 |
6 | Pszczyna | 10.9 |
7 | Radomsko | 10.2 |
8 | Kościerzyna | 10.2 |
9 | Kalwaria Zebrzydowska | 9.9 |
10 | Nowy Sącz | 9.7 |
11 | Zduńska Wola | 9.4 |
12 | Knurów | 8.4 |
13 | Żywiec | 8.4 |
14 | Tuchów | 8.1 |
15 | Wejherowo | 8.0 |
16 | Godów | 7.9 |
17 | Nakło nad Notecią | 7.8 |
18 | Piotrków Trybunalski | 7.7 |
19 | Dębica | 7.5 |
20 | Szczawno-Zdrój | 7,4 |
Stacje pomiarowe o najniższym stężeniu średniorocznym BAP (poza stacjami pozamiejskimi)
(norma – 1 ng/m3)
1. Suwałki – 1.1 ng/m3
2. Białystok – 1.1 ng/m3
3. Olsztyn – 1.3 ng/m3
4. Koszalin – 1.5 ng/m3
5. Płock – 1.6 ng/m3
6. Warszawa – 1.7 ng/m3
7. Lublin – 1.8 ng/m3
8. Wągrowiec – 1.8 ng/m3
9. Elbląg – 1.8 ng/m3
10. Piła – 2.1 ng/m3
